O όγδοος εκλογικός νόμος

  Κώστας Γιαννακίδης

Φανταστείτε τη σημερινή Βουλή, ως προς τα κόμματα που συμμετέχουν, να φτιάχνει κυβερνήσεις με διαφορετικούς συνδυασμούς

Στην περίοδο της μεταπολίτευσης ο εκλογικός νόμος άλλαξε επτά φορές. Αυτό φυσικά δεν έχει συμβεί πουθενά αλλού στον δυτικό κόσμο. Πιθανότατα δε, το ρεκόρ να στέκει σε παγκόσμιο επίπεδο -γιατί πάντα προσβάλλουμε με βάναυσο τρόπο την υποσαχάρια Αφρική;
Ολοι μας γνωρίζουμε για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό.
Τα πολιτικά ήθη και η καχεξία του νομοθέτη επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να κατεβαίνουν στο παιχνίδι ντοπαρισμένες, με δικό τους διαιτητή και τρόπο μέτρησης του σκορ. Ακόμα και αν χάσουν, θα ψαλιδίσουν το μπόι των νικητών. Το ΠΑΣΟΚ, ας πούμε, είχε στήσει τέτοια μηχανή το 1989, που ο Μητσοτάκης ήθελε ποσοστά σοβιετικού τύπου για να πάρει αυτοδυναμία.

Η κυβέρνηση ανοίγει θέμα εκλογικού νόμου. Ευτυχώς μένουν μακριά από το τραπέζι οι ανοησίες περί απλής και ανόθευτης αναλογικής -τότε θα έβαζαν στη Βουλή κόμματα και οι πολυκατοικίες. Ομως, όπως συζητείται, μπορεί να δούμε άλλα όμορφα. Ας πούμε να μειώνεται τόσο πολύ το μπόνους στο πρώτο κόμμα, ώστε ο σχηματισμός κυβέρνησης να είναι εφικτός και χωρίς τη συμμετοχή του. Αν γίνει αυτό, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ, που συμπεριφέρεται ως δεύτερο κόμμα, θα μπορεί να καλέσει σε αντιδεξιά συσπείρωση με προοπτική διακυβέρνησης. Ετσι θα έχει και προοπτική εξουσίας, αλλά, κυρίως, δεν θα επιτρέψει να εκδηλωθούν διαλυτικά φαινόμενα από τους ευκαιριακούς επιβάτες του οχήματος. «Ακόμα και αν χάσουμε την πρώτη θέση, μπορούμε να παραμείνουμε στην κυβέρνηση.» Οι Σπίρτζηδες μένουν.
Επίσης αν πάει προς τα εκεί ο εκλογικός νόμος, η πολιτική διαβούλευση θα γίνεται με συνθήκες πάγκου στο Μοναστηράκι. Στη Φώφη θα τάξουν την άμαξα της Σταχτοπούτας. Ο Κουτσούμπας θα ανάψει πούρο και θα βάλει τα πόδια στο γραφείο, ακούγοντας προσφορές. Και μετά φανταστείτε σχήματα και deals με Λεβέντη, Σταύρο, Ζωή -εξαρτάται ποιοι θα βρίσκονται στην επόμενη Βουλή. Βέβαια για να ισχύσει νέος εκλογικός νέος εκλογικός νόμος από την επόμενη εκλογή χρειάζεται να ψηφιστεί από 200 βουλευτές. H ΝΔ δεν πρόκειται να συναινέσει. Kαι γιατί να συναινέσει ο Μητσοτάκης; Για να χάσει το μπόνους των 50 β0υλευτών που, εκτός των άλλων, θα τον βοηθήσει να ανανεώσει την κοινοβουλευτική του ομάδα; Ο Τσίπρας, πάντως, μπορεί να τον αλλάξει, να μαζέψει από αλλού 200 ψήφους. Ε, τότε θα βλέπει τα πράγματα από άλλο ύψος ως ο Πρωθυπουργός που άλλαξε τον εκλογικό νόμο με 200 ψήφους. Δεν είναι και λίγο.

Παρά τα μεγαλόστομα που ακούγονται, το πολιτικό σύστημα παραμένει εγκλωβισμένο σε ήθη κατσαπλιαδισμού

Θεωρητικά αυτή η κατάσταση προάγει, λένε, την κουλτούρα της συναίνεσης. Βλακείες. Προάγει τον κυνισμό και προσθέτει σκιές στην πολιτική κουβέντα. Φανταστείτε τη σημερινή Βουλή, ως προς τα κόμματα που συμμετέχουν, να φτιάχνει κυβερνήσεις με διαφορετικούς συνδυασμούς. Ακόμα χειρότερα: φανταστείτε τον ψηφοφόρο που πάει στην κάλπη χωρίς να έχει καν μία εικόνα για τη δυναμική του αποτελέσματος αφού μπορούν να του προκύψουν δύο ή και τρία διαφορετικά σχήματα.
Στη μεταπολιτευτική ιστορία δεν έχει υπάρξει Πρωθυπουργός με τον κυνισμό και τον τυχοδιωκτισμό του Αλέξη Τσίπρα. Εντάξει, αυτά είναι στοιχεία που τα βρίσκεις στο γραφείο του Μαξίμου, σαν σημείωμα από τον προηγούμενο. Αλλωστε του βγαίνουν σε καλό. Ο Αλέξης Τσίπρας ήρθε και θα μείνει όπως δείχνουν τα πράγματα. Οντως, τα περί αριστερής παρένθεσης δεν επιβεβαιώνονται από τις δημοσκοπήσεις. Δεν πρόκειται άλλωστε και περί «αριστερής».  Ωστόσο ο πολιτικός χαρακτήρας του Τσίπρα και το τέλος των προσχημάτων μας επιτρέπουν να δούμε πιο καθαρά τη συνολική εικόνα. Παρά τα μεγαλόστομα που ακούγονται, το πολιτικό σύστημα παραμένει εγκλωβισμένο σε ήθη κατσαπλιαδισμού. Μία έπρεπε να είναι η κουβέντα περί εκλογικού νόμου: πώς θα εξασφαλιστεί, δια της συνταγματικής αναθεώρησης, σταθερό πλαίσιο στο χρόνο και στο νόμο των εκλογών -ο εκλογικός νόμος δεν είναι, φυσικά, στοιχείο του Συντάγματος, μπορεί όμως να «κλειδωθεί» με τις κατάλληλες νομοθετικές πρωτοβουλίες. Είναι μία κουβέντα που διστάζει να κάνει η κυβέρνηση και μία πρόταση που δεν κατατίθεται εμφατικά από την αξιωματική αντιπολίτευση.
Στις 24 Ιουλίου ο Πρωθυπουργός θα παρουσιάσει τις προτάσεις του για τη συνταγματική αναθεώρηση. Η δήλωση που έχει κάνει προς το «Εθνος» περί ελευθερίας και δημοκρατίας ως έννοιες ταυτισμένες με την Ελλάδα, προδιαθέτει για ύφος αλλαγών που θα θυμίζουν το αξέχαστο «πλάτεμα της Αλλαγής» του Ανδρέα. Ασφαλώς η πρωτοβουλία του θα έχει τεράστιο ενδιαφέρον. Μένει όμως να δούμε αν θα εξαντλείται στις εντυπώσεις ή θα τολμά μεταρρυθμίσεις. Αν ακούσουμε, ας πούμε, για «δημοψηφίσματα με λαϊκή πρωτοβουλία», να βρούμε τις κοπελιές που χόρευαν πέρσι στο Σύνταγμα, να τους δώσουμε, δικαιωματικά, τις πρώτες υπογραφές.

ΠΗΓΗ: