Monet – Impression, Sunrise
Του Νίκου Τσούλια
Μπορεί η ελπίδα να έμεινε μόνη της στο κουτί
της Πανδώρας του Μύθου, αλλά στο Λόγο η ελπίδα δεν είναι μόνη της˙
ταίριαξε με τον αγώνα και έτσι γράφεται πλέον η ιστορία του ανθρώπου.
Αυτή είναι πλέον η ξεχωριστή ομορφιά της ελπίδας, ότι συνυπάρχει με τον
αγώνα και με την προσπάθεια – αλλιώς χάνει το όποιο νόημά της.
Το φως της ελπίδας – που είναι όλο και πιο
ακτινοβόλο όσο περισσότερο το σκοτάδι γύρω της γίνεται πιο πυκνό –
ανάβει και θεριεύει τη φλόγα του όχι μόνο από τη σφοδρή επιθυμία και από
την ισχυρή προσδοκία αλλά κυρίως από τη θέληση αυτού που κρατάει το φως
να προχωρήσει μέσα στο σκοτάδι και να διώχνει σκιές και φόβους, να
ανοίγει δρόμους και να βλέπει όλο και πιο μακρινούς ορίζοντες…
Και η ελπίδα δίνει πολλές ευκαιρίες και απόλυτα
προσωπικές αλλά και πολύμορφα συλλογικές, γιατί δεν ζούμε τη ζωή μας
μόνοι μας. Έχουμε πάντα δίπλα μας
ανθρώπους, που αποδιώχνουν και αυτοί
τα σκοτάδια του φόβου και η ελπίδα διπλασιασμένη και πολλαπλασιασμένη
από το συλλογικό αγώνα δημιουργεί τους καιρούς του δικού μας μέλλοντος,
του δικού μας κόσμου. Στις δύσκολες εποχές μας έχουμε ανάγκη να
αγωνιζόμαστε μαζί, να ενισχύουμε την κοινή προσπάθεια δημιουργώντας
μικρά αισιόδοξα γεγονότα. Μια κινέζικη παροιμία λέει ότι «δεν μπορείς να
εμποδίσεις τα πουλιά της δυστυχίας να περάσουν πάνω από το κεφάλι σου˙
μπορείς όμως να τα εμποδίσεις να φτιάξουν φωλιά πάνω του».
Δεν υπάρχει πραγματική ελπίδα στην παθητική
αντίληψη και στη λατρεία του πεπρωμένου˙ σε μια τέτοια εκδοχή είναι
φενακισμένη και απατηλή, καθηλώνει το υποκείμενο, του απονευρώνει τη
θέληση, το έχει κάνει ετεροκαθορισμένο και χειραγωγημένο από την ίδια
του την υποταγή στο φόβο. Ελπίζω σημαίνει ότι παίρνω τις τύχες στα χέρια
μου για να αδρανοποιήσω ό,τι σήμερα με ακυρώνει, ότι γίνομαι
ενεργητικός και δραστήριος γιατί η σκέψη μου έχει βρει στόχους και
σκοπούς, ότι το «ονειρεύομαι» έχει συνταιριάξει με το «θέλω» και αυτό με
το «αγωνίζομαι», ότι έχω ήδη βγει στο δρόμο και ξέρω ότι το «δρόμο τον
φτιάχνουμε περπατώντας».
Η ελπίδα και ο αγώνας πάνε πάντα μαζί, και
είναι στάση ζωής. Το ένα τροφοδοτεί το άλλο. Μπορεί ο αγώνας να
θεωρείται υπόθεση του παρόντος και η ελπίδα του μέλλοντος, αλλά αυτά
συνάπτονται με μια συμβατική θεώρηση του χρόνου που δεν συνδέεται με την
πραγματικότητα. Γιατί ο εαυτός μας διατρέχει τον τριμερισμό του χρόνου –
παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος – και δρα διαχρονικά, γιατί κάθε
στιγμή ζει και το παρόν του και το παρελθόν του και το μέλλον του.
Καθετί που κάνω σήμερα εμπεριέχει και την εμπειρία του παρελθόντος μου
και το συμβάν του παρόντος και τη φαντασία και την ελπίδα του μέλλοντός
μου. Η ζωή μας είναι ενιαία και όσο περισσότερο αγωνίζομαι τόσο
περισσότερο είναι δική μου υπόθεση.
Κανένας αγώνας δεν μπορεί να υπάρξει, αν δεν
είναι αγκαλιά με την ελπίδα, με την προσδοκία ότι το αύριο θα είναι
καλύτερο, θα είναι ονειρεμένο, ότι θα έχει όλο και πιο πολλά «υλικά» από
τις δικές μας ονειροπλασίες και φιλοδοξίες. Κάθε μας ενέργεια την
προβάλλουμε σε ένα φόντο πιο ευοίωνο από το τωρινό. Κάθε μας πράξη είναι
ένα βήμα προς τη βελτίωση του εαυτού μας. Όλη η ζωή του ανθρώπου
διατρέχεται απ’ αυτή την πανίσχυρη θεώρηση, από το συνεχές διάβασμα της
παιδικής, εφηβικής κλπ ηλικίας μέχρι τη διαρκή επαγγελματική μας
ανέλιξη.
Και συνάμα με την προσωπική πορεία της
καλυτέρευσης της ζωής μας μέσα από το στροβιλισμό του αχώριστου
ζευγαριού «ελπίδας και αγώνα» ανοίγουν και πολλές πορείες συλλογικότητας
μέσα στις οποίες ενυπάρχουμε, γιατί η δυναμική τους αλληλοτροφοδοτείται
με τη δυναμική της προσωπικής πορείας μας. Και είναι απλό το
συνταίριασμα του προσωπικού και του συλλογικού δρόμου μέσα από τους
πολλαπλούς κοινωνικούς μας ρόλους και από τις κάθε λογής θεσμικές μας
λειτουργίες.
Γιατί η συλλογικότητά μας είναι ενεργό
κοινωνικό στοιχείο και πρέπει να εκφράζεται με κάθε τρόπο. Η θέλησή μας –
που εμπεριέχει την ελπίδα και τον αγώνα – να δημιουργούμε εμείς το δικό
μας μέλλον με τις δικές μας ανάγκες και με τις δικές μας φιλοδοξίες
(οφείλει να) είναι συστατικό στοιχείο της κουλτούρας μας. Μέσα απ’ αυτή
την προϋπόθεση γράφουμε τη μικρή ιστορία μας και κατανοούμε τη ζωή μας,
πλάθουμε το μέλλον μας και δημιουργούμε τον εαυτό μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου