Το Ρόδι της “κεντροαριστεράς”!

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ*

 

Στην Οδύσσεια αναφέρεται η ροδιά στους κήπους του ευτυχισμένου Αλκίνοου. Ο βασιλιάς των ομηρικών χρόνων, “ίσος προς ίσον”, προήδρευε ενός Συμβουλίου από 12 άρχοντες.. Η Θεά Αφροδίτη έχει συνδεθεί με την ροδιά και ο μύθος θέλει να φύτεψε η ίδια την πρώτη. Αυτά για την ιστορία και την μυθολογία της “Βοτανικής” ενός σήματος που έκλεισε το Συνέδριο του Κινήματος Αλλαγής. Λίγο πριν διαπληκτιζόταν το προεδρείο με συνταξιούχο, περισσότερο από δύο λεπτά, για το αν μπορούσε να μιλήσει δύο λεπτά που ήταν ο χρόνος των συνέδρων.

Ας δούμε όμως τις τρεις περιόδους του χώρου:

Την πρώτη περίοδο, έως το ´81 το ΠΑΣΟΚ συγκροτείται ως κοινωνικό κίνημα και ακολουθεί ως κόμμα. Με ριζοσπαστική ιδεολογική αναφορά γίνεται η πρώτη και μόνη κυβερνώσα σοσιαλιστική αριστερά στην σύγχρονη ιστορία. Συνεχίζει με πράξη: εθνική αντίσταση, δικαιώματα, ΕΣΥ, ισότητα, αυτοδιοίκηση κ.ά., τολμά και πετυχαίνει αλλαγή δομών και όχι μόνο εκλογικών συσχετισμών τόσο στο πολιτικό όσο και το κοινωνικοοικονομικό σύστημα. Την δεύτερη περίοδο, ´81-´95, διατηρεί ισορροπία μεταξύ κόμματος, κινήματος, κράτους, δηλαδή ιδεών με κέντρο βάρους την κοινωνία. Κάτι που ήταν το υπόβαθρο, η δύναμη αντοχής και επανόδου το ´93. Η Τρίτη περίοδος είναι πορεία μετατροπής σε “κόμμα του Κράτους” και εκλογικός μηχανισμός επαγγελματιών. Εδώ θυσιάστηκαν στο βωμό της εξουσίας οι αρχές. Αυτό το ΠΑΣΟΚ και όχι των σοσιαλιστικών οραμάτων, του ήθους, του αγώνα, της λογικής, της συμμετοχής, του σεβασμού του λαού ήταν αυτό που κατέρρευσε.

Το ζήτημα που προέκυψε από το Συνέδριο στο ΣΕΦ δεν είναι επομένως μόνο οι εκλογές ή όχι για τα όργανα ή τα σέλφι ή τα φλάς ή τα περήφανα και “αμετανόητα” γηρατειά των πρώτων σειρών δηλαδή το φαίνεσθαι. Έγκειται στο Είναι, στο κέντρο βάρους που επιζητείται: μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ με ή χωρίς ίσες αποστάσεις αντί ανάμεσα : της κοινωνίας και κατεστημένων και παρασιτικών συμφερόντων, της εθνικής και κοινωνικής ενότητας και του πολιτικού μίσους η το διχασμό. στις αξίες, την στρατηγική, το μέλλον και τη ρηχή διαχείριση των θεμάτων της τρέχουσας συγκυρίας, τους τακτικισμούς και τους λογαριασμούς του χθές; Πλήθος τα προβλήματα και τα θέματα για την χώρα και τους πολίτες, πλούσια και η ρητορική επωνύμων και ανωνύμων στο συνέδριο αλλά και αξιόλογες προτάσεις, ιδιαίτερα στα εργαστήρια. Όμως όλη η δουλειά χωρίς κεντρικά “Δια ταύτα” και συμπύκνωση παραμένει “ασύντακτη”.  Ο Θεόφραστος που μίλαγε για ροιά ή ρόα (ροδιά) μας άφησε και την ρήση: “περισσότερο πρέπει να εμπιστευόμαστε ένα άλογο χωρίς χαλινάρι παρά τα ασύνταχτα λόγια”.

Με δεδομένο ότι η αναδιάταξη των πολιτικών δυνάμεων δεν έχει τελειώσει στο έδαφος μιας πολιτικής κρίσης, που τείνει να γίνει χρόνια και κρίση δημοκρατίας, η αρχή μιας νέας μεταπολίτευσης και η συνεργασία σοσιαλιστών, προοδευτικών φιλελεύθερων, ριζοσπαστών δημοκρατών δεν ανταποκρίνεται στην πρόκληση με “συμμαχίες” για καλύτερη εκλογική αποτελεσματικότητα. Γιατί τέτοιες επιλογές δεν αρκούν για τους πολίτες, ούτε αποτρέπουν την πολτοποίηση του διπολισμού σε ότι στέκεται ενδιάμεσα, όπως θα ‘λεγε και ένα ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που είχε ευστοχία αναλύσεων και πολιτικών γραμμών.

Και όπως ο Γκράμσι υπογράμμιζε: “Ένας ιστορικός συνασπισμός αφορά σε μια ιστορική συμφωνία ('συναλληλία') ανάμεσα σε υλικές δυνάμεις και ιδεολογίες ή, με πιο πλατιά έννοια, σε μια συμμαχία διαφορετικών ταξικών δυνάμεων πολιτικά οργανωμένων γύρω από ένα σύνολο ηγεμονικών ιδεών που έχουν δώσει στρατηγική κατεύθυνση και συνοχή στα συστατικά του στοιχεία”. Αλλά αυτά σε ένα δωμάτιο άδειο από ιδεολογία και χωρίς θέα στην κοινωνία και την ιστορία είναι άλμα σε “αόρατο” πήχυ. Σήμερα είναι αναγκαία η ανασύνθεση ενός σύγχρονου σοσιαλιστικού κινήματος. Οι διεργασίες γύρω από το “Ρόδι”, στο μέτρο που δεν το στοχεύουν πιθανά να αποκαλυφθούν θνησιγενείς μετεκλογικά. Η μετεξέλιξη του χώρου και η σαφής οριοθέτηση αναβλήθηκε και εξαρτάται από τις ποικίλες σκοπιμότητες των εκλογών και το αποτέλεσμά τους. Μπορούν όμως να απαντήσουν σε αυτή την αναγκαιότητα; Ίσως ναι, άν και τα γεγονότα-πρόσφατα και ιστορικά- για αντίστοιχες διαδρομές, απαντούν: όχι!

*Ο Σπύρος Παπασπύρος είναι πρώην πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ