Σίντος Στέφανος

30/06/2019

Του Νίκου Τσούλια

     Θέλω πολύ στις φίλες μου και στους φίλους μου να προτείνω όμορφα βιβλία, να πάρω την ευθύνη της επιλογής σε μια ατέλειωτη βιβλιοθάλασσα που πλημμυρίζει τον εκδοτικό μας κόσμο αλλά και να γευθώ – με τρόπο που ξέρω πολύ καλά – τη χαρά της ξεχωριστής ομορφιάς που θα νιώσουν διαβάζοντάς τα.

     Έχω τόση ισχυρή ερωτική σχέση με τα βιβλία και με το διάβασμα και το γράψιμο, που ψυχανεμίζομαι εύκολα για εκείνα τα αναγνώσματα που αποπνέουν τη γοητεία της ιδιαίτερης πρόσληψης της πραγματικότητας ζυμωμένης με την προσωπική φαντασίωσή μας και τελικά με την απόλαυση του ίδιου μας του εαυτού. Ναι κάθε διακριτό διάβασμα ανοίγει δρόμο για να στοχαστούμε, να ονειρευτούμε, να αγγίξουμε δικές μας ευαισθησίες, να απολαύσουμε τη ζωή μας, μα πάνω από όλα τον εαυτό μας!

Το βιβλίο των τελευταίων χρόνων. Υπάρχουν έξυπνα βιβλία; Ναι, και αυτό είναι. Ανατρεπτικό στον παραδοσιακό τρόπο σκέψης, διαλύει μύθους και προκαταλήψεις. Αν και είναι δοκίμιο, διαβάζεται σαν ιστορικό αφήγημα και τολμώ να πω ότι το γεύεσαι σαν ένα ξεχωριστό μυθιστόρημα. 

 

Sapiens

Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου

• ΧΑΡΑΡΙ ΝΩΕ ΓΙΟΥΒΑΛ

Μετάφραση

• Μιχάλης Λαλιώτης

Mια σαρωτική ιστορία του πολιτισμού από την καταγωγή των ειδών μέχρι τους υπερανθρώπους, γεμάτη απροσδόκητα δεδομένα, αιρετικές σκέψεις, παράξενες θεωρίες και συγκλονιστικές αφηγήσεις.

Μεταφρασμένο σε περισσότερες από 30 γλώσσες

WENJIN BOOK AWARD
New York Times bestseller – Amazon bestseller – Sunday Times bestseller – Toronto Star bestseller – Globe and Mail bestseller

Εκατό χιλιάδες χρόνια πριν τουλάχιστον έξι «ανθρώπινα» είδη κατοικούσαν στη γη. Σήμερα υπάρχει μόνο ένα. Ο Homo Sapiens, δηλαδή εμείς. Πώς τα κατάφερε το είδος μας στη μάχη για την κυριαρχία; Πώς βρέθηκαν οι τροφοσυλλέκτες πρόγονοί μας να στήνουν πόλεις και βασίλεια; Πώς φτάσαμε να πιστεύουμε σε θεούς, σε έθνη και σε ανθρώπινα δικαιώματα; Να εμπιστευόμαστε χρήματα, νόμους και βιβλία; Να υποδουλωνόμαστε σε γραφειοκρατίες, χρονοδιαγράμματα και καταναλωτικά μοντέλα; Και πώς θα είναι ο κόσμος μας στις χιλιετίες που θα έρθουν;

Ο καθηγητής Γιουβάλ Νώε Χαράρι διατρέχει όλη την ανθρώπινη ιστορία, από τους πρώτους ανθρώπους που περπάτησαν στη γη μέχρι τις ριζοσπαστικές –και ενίοτε καταστροφικές– καινοτομίες της Γνωστικής, της Αγροτικής και της Επιστημονικής Επανάστασης. Αντλώντας από ένα τεράστιο φάσμα επιστημών (βιολογία και γενετική, παλαιοντολογία και ιστορία, ανθρωπολογία, κοινωνιολογία και οικονομικά), προσφέρει πρωτότυπες, αναπάντεχες και συχνά διασκεδαστικές απαντήσεις στα πιο κρίσιμα ερωτήματα:

Γιατί μπόρεσαν οι άνθρωποι να συγκεντρωθούν σε εκπληκτικά μεγάλους πληθυσμούς, ενώ οι άλλες ομάδες πρωτευόντων δεν ξεπερνούν τα εκατόν πενήντα άτομα; Επειδή, λέει, το ταλέντο μας στο κουτσομπολιό μάς επιτρέπει να συγκροτούμε δίκτυα σε κοινωνίες που θα ήταν υπερβολικά μεγάλες για προσωπικές σχέσεις ανάμεσα σε όλα τα μέλη τους, ενώ οι «φαντασιακές πραγματικότητες» που διαμορφώνουμε και αποδεχόμαστε –όπως το χρήμα, η εκκλησία, οι Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης– μας κρατάνε σε τάξη. Ποιος καλλιέργησε ποιον, ο άνθρωπος ή το σιτάρι; Το σιτάρι…

Μολονότι οι έννοιες είναι ασυνήθιστες και περίπλοκες, η επιδέξια πρόζα και το πικρό, ανατρεπτικό χιούμορ του Χαράρι τα βγάζουν πέρα με ένα υλικό που μπορεί να προσφερόταν για ακαδημαϊκή πλήξη. Άλλωστε το βιβλίο επανέρχεται συχνά σ’ ένα άλλο ερώτημα: Όλη αυτή η πρόοδος κάνει άραγε τη ζωή μας πιο εύκολη κι εμάς πιο ευτυχισμένους; Η απάντηση μπορεί να σας απογοητεύσει.

Σκληρό μα και τρυφερό μυθιστόρημα. Τι είναι πιο βασικό, η φιλία ή η ιδεολογία; Πώς μπορούν να μετασχηματιστούν οι σχέσεις των ανθρώπων από την πολιτική; 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

Συγγραφέας: Αραμπούρου Φερνάντο

Η Πατρίδα, το µεγάλο µυθιστόρηµα της Χώρας των Βάσκων, είναι το µεγάλο µυθιστόρηµα της εποχής µας.

Η ιστορία δύο πάλαι ποτέ στενά συνδεδεµένων οικογενειών, που κατασπαράχθηκαν µέχρι θανάτου, είναι η καρδιά της Πατρίδας του Αραµπούρου, που ανατέµνει τα γεγονότα τριάντα χρόνων στη Χώρα των Βάσκων, από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 έως το 2011, όταν η εθνικιστική και αυτονοµιστική οργάνωση ΕΤΑ (Euskadi Ta Askatasuna) ανακοίνωσε την οριστική παύση της ένοπλης δράσης.

Την ηµέρα που η ΕΤΑ καταθέτει τα όπλα, η Μπιττόρι πηγαίνει στο νεκροταφείο για να ανακοινώσει στον άντρα της πως αποφάσισε να γυρίσει στο χωριό και στο σπίτι τους, που εκείνη εγκατέλειψε µετά τον θάνατό του. Θα καταφέρει να συµβιώσει µε όσους την παρενοχλούσαν πριν και µετά τη δολοφονική επίθεση που έφερε τα πάνω κάτω στη ζωή τη δική της και της οικογένειάς της; Θα καταφέρει να µάθει ποιος ήταν ο κουκουλοφόρος που µια βροχερή µέρα σκότωσε τον άντρα της, στον δρόµο για τη δουλειά του; Η παρουσία της Μπιττόρι θα διαταράξει την επιφανειακή ηρεµία του χωριού, κυρίως της γειτόνισσάς της, της Μίρεν, άλλοτε στενής φίλης της και µητέρας του Χόσε Μάρι, ενός φυλακισµένου τροµοκράτη και ύποπτου για τους χειρότερους φόβους της Μπιττόρι. Τι συνέβη ανάµεσα σ’ εκείνες τις δύο γυναίκες; Τι δηλητηρίασε τη ζωή των παιδιών και των συζύγων τους, τόσο δεµένων στο παρελθόν;

Με τις συγκαλυµµένες ρήξεις και τις ακλόνητες πεποιθήσεις της, µε τις πληγές και τις παλικαριές της, η παράφορη ιστορία της ζωής τους πριν και µετά το χάσµα που άνοιξε ο θάνατος του Τσάτο µάς µιλάει για το ανέφικτο της λήθης και για την ανάγκη της συγχώρεσης σε µια κοινωνία διαιρεµένη από τον πολιτικό φανατισµό.

Ναι, είναι ειδικό βιβλίο για φυσικούς, χημικούς, επιστήμονες των θετικών επιστημών. Για τους εκπαιδευτικούς αυτών των ειδικοτήτων θα “διαλαλήσω” το εξής. Μην το χάσετε. Θα κάνετε τη διδασκαλία σας φοβερά γοητευτική. Αλλά γιατί να μην το διαβάσουν και οι φιλόλογοι, οι κοινωνιολόγοι κλπ κλπ; Κάθε βιβλιοφάγος αποβλέπει και σε μια εικόνα Homo Universalis, οπότε… Θα το χαρούν με το δικό τους τρόπο.

Το βασικό νήμα της αφήγησης: Τι γνώση και τι ομορφιά αναδύεται από την αντιπαράθεση ιδεών, από τον ουσιαστικό διάλογο των επιστημόνων… Τι γοητεία κρύβει η εξέλιξη της επιστήμης; Ένα βιβλίο – μαγεία. Κρίμα που δεν το είχα όταν δίδασκα στο Λύκειό μου.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

Συγγραφέας: Kumar Manjit

Για τους περισσότερους ανθρώπους, η κβαντική θεωρία είναι συνώνυμη της μυστηριώδους, ανεξιχνίαστης επιστήμης. Και για πολλά πολλά χρόνια ήταν εξίσου αινιγματική για τους ίδιους τους επιστήμονες. Σε αυτό το αριστοτεχνικά γραμμένο βιβλίο, ο Manjit Kumar παρουσιάζει την ιστορική καταγραφή αυτής της καθοριστικής επιστημονικής επανάστασης, καθώς και της αντιπαράθεσης που αναπτύχθηκε στον πυρήνα της και δίχασε τους πρωταγωνιστές της.

Η κβαντική θεωρία εξετάζει αυτούς καθαυτούς τους δομικούς λίθους του κόσμου μας, τα σωματίδια και τις διεργασίες χωρίς τις οποίες αυτός δε θα υπήρχε. Ωστόσο, επί 60 χρόνια, οι περισσότεροι φυσικοί πίστευαν ότι η κβαντική θεωρία αρνείται την ύπαρξη της ίδιας της πραγματικότητας. Στο Quantum ο Manjit Kumar δείχνει πώς η χρυσή εποχή της φυσικής προκάλεσε τη μεγαλύτερη πνευματική διαμάχη του εικοστού αιώνα.

Το 1905, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν υπέβαλε την ιδέα ότι το φως δεν είναι κύμα αλλά σωματίδιο, αψηφώντας πειράματα ενός αιώνα. H κβαντική θεωρία είναι αλλόκοτη. Η αρχή της αβεβαιότητας του Βέρνερ Χάιζενμπεργκ και η πασίγνωστη νεκροζώντανη γάτα του Έρβιν Σρέντινγκερ είναι εξίσου αλλόκοτες. Κι όπως είπε ο Νιλς Μπορ, εάν δεν αιφνιδιάστηκες από την κβαντική θεωρία, δεν την κατάλαβες πραγματικά. Ενώ το Quantum τοποθετεί την επιστήμη στο γενικότερο πλαίσιο των μεγάλων ανακατατάξεων της σύγχρονης εποχής, κεντρικό θέμα του αποτελεί επίσης η διένεξη ανάμεσα στον Αϊνστάιν και στον Μπορ σχετικά με τη φύση της πραγματικότητας και την ψυχή της επιστήμης.

ΥΓ

1. Θα μου πείτε ότι τα δοκίμια δεν είναι για την παραλία, αλλά τα βιβλία αυτά πρέπει να διαβαστούν – ρουφηχτούν σε …χρόνους άφθονους που μόνο το καλοκαίρι χαρίζει…

2. Θα ακολουθήσουν κι άλλες προτάσεις.

ΠΗΓΗ: https://anthologio.wordpress.com/2019/06/30