Να τρέξουμε διαφορετικά!

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ*

Αν δούμε το σήμερα και κυρίως το μέλλον, με αφετηρία την παραδοχή ότι οι χθεσινές πραγματικότητες πέθαναν ή είναι ζήτημα χρόνου να φύγουν, τότε πρέπει από την "άμυνα" στα μνημόνια και την κρίση να περάσουμε στην "επίθεση", δηλαδή από την Αντίθεση να περάσουμε στην Θέση και να προχωρήσουμε με την δύναμη των δικών μας ποδιών.

Πιο συγκεκριμένα

να σταθούμε σε καλές πρακτικές που αποδίδουν σε άλλες χώρες και να δημιουργήσουμε τις δικές μας, με αντίστοιχες βεβαίως προσαρμογές, δηλαδή συμβατές με τις δυνατότητές μας. Οι πόλοι για μια νέα μέθοδο να τρέξουμε το μέλλον είναι: αυτοδιοίκηση, επαγγελματικοί, συνδικαλιστικοί, επιστημονικοί φορείς. Το δίλλημα ένα και οριζόντιο για όλους: συντονισμός για κοινές, συνεργατικές πρακτικές. Μπορούν οι υφιστάμενες ηγεσίες να υπερβούν τις δυσκολίες συνεννόησης; τις μικρο-παραταξιακές τρικλοποδιές, τους εγωισμούς και τις κλειστές πρακτικές, με άλλα λόγια να ξεκολλήσουν από ότι τους τραβά κάτω, πίσω και στο περιθώριο; 

Ας τολμήσουν, λοιπόν, να δούν την πρόκληση και την άμεση διεκδίκηση τουλάχιστον δύο ενδεικτικών και εφικτών στόχων, που αποτελούν καλές πρακτικές και αφορούν το σύνολο της κοινωνίας  και όχι επιμέρους ομάδες της:

Πρώτη πρακτική: η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για ένα εθνικό δίκτυο ανοιχτών χώρων εργασίας -με την κατάλληλη και σωστή νομοθέτηση, χωρίς αποκλεισμούς και μη ελεγχόμενη από μικρές ή στενές σκέψεις και επιδιώξεις- όπου η σύνδεση νέων επιχειρηματιών και επιχειρήσεων, μικροεμπόρων, καθώς και η ανάπτυξη θέσεων εργασίας, ενδιάμεσων χώρων, χώρων  συνεργασίας, θα λειτουργήσουν ως εκκολαπτήρια και επιταχυντές σε πολλούς τομείς. Η τεχνολογική καινοτομία με έξυπνες λύσεις και νέα συστήματα παραγωγής εξατομικευμένων παραγωγής προιόντων, η πρόληψη της υγείας, τα αειφόρα γεωργικά συστήματα, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η βιώσιμη διαβίωση, τα ευφυή συστήματα, η ενεργειακή μετάβαση και άλλοι είναι ορισμένοι απο αυτούς. Το δίκτυο αυτό μπορεί να παρέχει προσωρινά και μόνιμα καταλύματα - υποστήριξη για τις νεοϊδρυόμενες εταιρείες και αναβαθμίσεις με μικρό κόστος. Τα παραδείγματα και τα υποδείγματα πολλά από την Σουηδία μέχρι το Ηνωμένο Βασίλειο (στο Λονδίνο παράδειγμα: ο πρώτος χώρος συνεργασίας ήταν ο Hub στο Islington που άνοιξε το 2005. Τώρα περιλαμβάνει περισσότερους από 400 διαφορετικούς χώρους και μια πρόσφατη έκθεση “Start Me Up”). Αυτοί οι χώροι μπορούν να δημιουργηθούν και να δώσουν σκοπό σε εγκαταλελειμμένα ή αναξιοποίητα δημόσια κτίρια και εγκαταστάσεις, για να μετατραπούν σε φυτώρια καινοτομίας από μικρές κοινότητες λαϊκής βάσης έως μεγάλες εταιρείες και εκπαιδευτικά ιδρύματα έρευνας. Έτσι μπορεί να βοηθηθούν άνθρωποι και κοινότητες να παλέψουν τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες και την παρακμή, ανοίγοντας πόρτα στους νέους, με την δημιουργία κυψελών βιώσιμων, συνεργατικών σχέσεων και πόλεων.

Δεύτερη πρακτική: η ανάπτυξη "αγορών αγροτών -Farmer’s Market- ή παραγωγών" χωρίς μεσάζοντες. Αυτές οι αγορές διαφέρουν από τις γνωστές Λαϊκές αφού προσφέρουν μόνο εγχώριας παραγωγής προϊόντα από τρόφιμα έως ένδυση, υπόδηση, είδη οικιακής χρήσης, κλπ.. Έτσι μπορούμε να διασφαλίσουμε το εγχείρημα από τις υπόγειες πρακτικές κάθε λογής χόνδρο ή μικρο-κερδοσκόπων. Οι αγορές αυτές μπορούν να χωροθετηθούν με τρόπο που να συνδυάζονται και με δημοσίους ή ελεύθερους σε πρόσβαση  χώρους αναψυχής. Υποδείγματα σχεδιασμού, πλαισίου, όρων, προϋποθέσεων, νομοθεσίας, εποπτείας κα μπορούμε να βρούμε σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Καναδά.

Λύσεις και δρόμοι υπάρχουν. Τόλμη και αποφασιστικότητα, πολιτική και πραγματικές ηγεσίες χρειάζονται. Και για την ακρίβεια "νέες ή παλιές" ιδέες, με καινούρια οράματα, με νέο ανοιχτό βλέμμα και συν-δημιουργική λογική. Και χώρος, περιθώριο, χρόνος υπάρχουν ακόμη -αλλά δεν είναι ανεξάντλητα- για όλους και πρωτίστως για την χώρα. Καιρός όμως -όσο υπάρχουν-να τρέξουμε διαφορετικά!

*Ο Σπύρος Παπασπύρος είναι πρώην πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ