Με το "σπαθί" του Αυγούστου!

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ*

 Πρίν από ένα αιώνα, τούτες τις μέρες, από ένα φτωχικό σπίτι ξεκίνησε η μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης. Η αδιαφορία των γειτόνων και η έλλειψη νερού δεν έκανε δυνατή την κατάσβεση στο αρχικό στάδιο. Εξαπλώθηκε και κατέστρεψε το 32% της πόλης, τα 4 χιλ. μαγαζιά από τα 7.5 χιλ. και άφησε το 70% των εργαζομένων άνεργους.

Αν ανατρέξουμε στα χρόνια,

γεγονότα αντίστοιχης έκτασης συναντάμε πολλά: χρεοκοπίες, εμφύλιες έριδες και συγκρούσεις, άναρχη δόμηση και αστυφιλία, κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα φυσικού πλούτου στην πυρά, όγδοο χρόνο στην κρίση και η ανούσια "πολιτική" αναμέτρηση να μεσουρανεί  -ευθύνεσαι εσύ, όχι εσύ, για πολλοστή φορά-στα αποκαΐδια των κυθήρων,που "μπορεί να μην βρούμε" αλλά μην "χάσουμε  και την πέτρα του γιαλού

με το χέρι αντήλιο, για μια χούφτα θάλασσα και ήλιο" Δυστυχώς η δύναμη της γνώσης κα των διδαγμάτων δεν μοιράζεται από γενιά σε γενιά.

Η εκπαίδευση στην πολιτική, κοινωνική, οικονομική  ιστορία ή τις περιπέτειες διακυβέρνησης είναι απαραίτητη όπως τα μαθηματικά  για να σκεφτόμαστε πιο ορθά, για να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής, την κοινωνία προς το καλύτερο. Είναι αυτό το έλλειμμα που από τις μπουάτ, τα θερινά σινεμά, τα ψηλοτάβανα σπίτια και τις μονοκατοικίες βρεθήκαμε μια μέρα με τα κορμιά λιώμα στο Φαληράκι, το Λαγανά και αλλού, στο τσιμέντο που δεν άφησε χωροχρονικά δυνατότητες για στέκια με χρώμα πολιτιστικής ταυτότητας, αναζήτησης σχέσεων, επικοινωνίας, έκφρασης με περιεχόμενο και όχι απύθμενο κενό.

Την ώρα που ένα πείραμα τεχνητής νοημοσύνης διακόπηκε επειδή τα ρομπότ "ανέπτυσσαν" μια δική τους γλώσσα και "ήρθε" στην επιφάνεια το μεγάλο ζήτημα ελέγχου ή αυτονομίας τους εδώ το κύριο ήταν οι σημαιοφόροι και η ρητορική περί μεταρρυθμίσεων ή αντιμεταρρυθμίσεων στην παιδεία. Και να μην μιλήσουμε για την Πρωτοβάθμια Υγεία που η λύση του προβλήματος αναζητείται στην γραφειοκρατική πρόσθεση δομών αντί των λιτών και ευέλικτων δικτύων ή την κακοποίηση κάθε έννοιας αξιοκρατίας παντού.

Πόσο μακριά άραγε είμαστε από τις προκλήσεις της εποχής; Με ποιό στοχασμό και βαθειά επεξεργασία να μεταβάλλουμε τα πράγματα όταν δεν μπορούμε να σκεφτούμε, να συνεννοηθούμε, να  νοηματοδοτήσουμε συλλογικούς προσδιορισμούς ως λαός και χώρα. Και επειδή ο Αύγουστος στην ηρεμία του φυσικού περιβάλλοντος της πατρίδας μας επιτρέπει την διείσδυση, την επανεξέταση και την αναψηλάφηση διαδρομών μπορούμε να διευρύνουμε τον προβληματισμό, την κριτική προσέγγιση, να ενδιαφερθούμε για τις διεργασίες συγκρότησης της σύγχρονης συλλογικής μας υπόστασης. Μια "σύντομη" ματιά από τον αρχαιοελληνικό  πολιτισμό έως τον παρόντα, τα παραδείγματα από διαφορετικές εμπειρίες και περιβάλλοντα εποχών δίνουν χρήσιμα συμπεράσματα. Από τον Καποδίστρια με την αστυνομική φύλαξη των αποθηκών με τις πατάτες μέχρι την αδιαφορία των γειτόνων για τον "αχυρώνα" στην Θεσσαλονίκη και τα τελευταία συμβαίνοντα στην πολιτική σκηνή ίσως πρέπει να συγκεντρώσουμε και πάλι ότι άντεξε στα δύσκολα της ιστορίας, αποκάλυπτε αδυναμίες και ταυτόχρονα αναδείκνυε όρους που ύφαναν την εθνική πορεία και την συλλογική οντότητα του ελληνικού κράτους.

Έτσι οι αναστοχασμοί αποκτούν ευρύτητα, γίνονται ζωηροί, δημιουργικοί και όχι αδιάφοροι για τα κοινά, τις επιστημονικές προόδους στον κόσμο δηλαδή τα φλέγοντα και σύγχρονα πολυθεματικά πεδία, από την παιδεία έως την γεωπολιτική σκακιέρα και την οικονομία στην υφιστάμενη παγκοσμιοποίηση που "κρατά" αλλά και "καταρρέει" σε ασταθές περιβάλλον. Και επειδή τον Αύγουστο συμπίπτει να γεννιέται η γλαδιόλα- που αντιπροσωπεύει τη δύναμη και την ηθική ακεραιότητα - ας ελπίσουμε στην έκπληξη: στο "πλοίο" της ενεργητικότητας, της σκέψης των πολιτών. Κι αν δούμε ότι το όνομά της προέρχεται από τη λατινικό: gladius δηλ.σπαθί, ίσως και καταφέρουμε να κόψουμε την  παρακμιακή "ψυχοπαθολογία" στην δημόσια σφαίρα πριν "χάσουμε και άλλα πλοία της γραμμής και χαθούμε"  τραγουδώντας τα κύματα του Αιγαίου!

*Ο Σπύρος Παπασπύρος είναι πρώην Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ