Το κόλπο γκρόσο του υπουργείου: με το 30ωρο κερδίζει ψήφους εκπαιδευτικών αντί να χάνει

Αρθογράφος: Δημήτρης Τσιριγώτης

Σύμφωνα με την πρόσφατη γνωμοδότηση της Νομικού Συμβούλου της ΔΟΕ για το 30ωρο προκύπτει ξεκάθαρα ότι δεν είναι υποχρεωτική η παραμονή στα σχολεία για 30 ώρες την εβδομάδα. Η διάταξη του Υπουργείου Παιδείας για το 30ωρο κάνει λόγο για «υποχρεωτική παραμονή των εκπαιδευτικών στο σχολείο μετά την συμπλήρωση του διδακτικού ωραρίου, όχι πέραν των 6 ωρών ημερησίως και όχι πέραν των 30 ωρών εβδομαδιαίως». Σύμφωνα με τη Νομική Σύμβουλο της ΔΟΕ:

«Εάν ο νομοθέτης επεδίωκε να θεσπίσει με τον τρόπο αυτό υποχρεωτικό ωράριο 30 ωρών εβδομαδιαίως και 6 ωρών ημερησίως, τότε η διατύπωση την οποία θα επέλεγε θα ήταν προφανώς διαφοροποιημένη, αφού θα παρέλειπε την φράση "όχι πέραν" και θα προέβλεπε ευθέως υποχρεωτική παραμονή έξι ωρών την ημέρα και 30 την εβδομάδα».

Αφού λοιπόν τα πράγματα είναι τόσο εξόφθαλμα αναρωτιέται κανείς για ποιο λόγο το Υπουργείο Παιδείας δεν ξεκαθαρίζει τη θέση του με μια απλή ανακοίνωση αλλά αφήνει να αιωρείται το ερώτημα: «είναι ή δεν είναι τελικά υποχρεωτικό το 30ωρο»; Για ποιο λόγο το υπουργείο θέλει να φαίνεται ότι ναι μεν ρίχνει άσφαιρες αλλά το όπλο είναι πραγματικό; Προφανώς υπάρχει σκοπιμότητα. Αυτή η σκοπιμότητα είναι το αντικείμενο αυτού του άρθρου. 

Το μικρόβιο του φόβου είναι μεταδοτικό

Το υπουργείο Παιδείας είναι φανερό ότι δεν πρόκειται να εφαρμόσει ρητά και με «εντέλλεσθε» το 30ωρο. Ο σκοπός του είναι να δημιουργήσει μια κατάσταση αβεβαιότητας «είναι ή δεν είναι υποχρεωτικό;» και «είμαστε ή δεν είμαστε υπόλογοι αν δεν το εφαρμόσουμε;». Αυτό το κάνει για να εισάγει στον κλάδο των εκπαιδευτικών το μικρόβιο του φόβου το οποίο έχει την ικανότητα να μεταδίδεται ταχύτατα από τον έναν στον άλλον.  Κρίνοντας από αντίστοιχες συμπεριφορές του παρελθόντος ξέρουν πολύ καλά ότι όταν επικρατήσει ο φόβος και η αβεβαιότητα τότε αναδύεται το αίσθημα της αυτοσυντήρησης. Όπως επί παραδείγματι πριν από 4-5 χρόνια όταν αναγγέλθηκε η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών η αντίδραση της μεγάλης πλειοψηφίας ήταν αντί συσπειρωθεί συλλογικά και να αρνηθεί, να λειτουργήσει ατομιστικά αναζητώντας απεγνωσμένα πως θα αποκτήσει περισσότερα προσόντα. Προσωπικά δεν θα θεωρήσω καθόλου έκπληξη κάποιοι εκπαιδευτικοί με δική τους πρωτοβουλία να εφαρμόζουν το 30ωρο παρόλο που κανείς προϊστάμενός τους δεν θα τους το ζητάει. Οι συνταγές υποταγής μέσω του φόβου δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιούνται. Ο φόβος μπορεί να σε κάνει να ζητήσεις ο ίδιος να φορέσεις τις αλυσίδες σου και να επιτρέπεις την απώλεια κάθε είδους προσωπικού δικαιώματος και ελευθερίας προκειμένου να πάψεις να φοβάσαι.  

Το κόλπο γκρόσο για να κερδίσει τους εκπαιδευτικούς

Υπάρχει όμως ένα ερωτηματικό; Είναι γνωστό ότι ο κλάδος των εκπαιδευτικών αποτελεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του δεξαμενή ψηφοφόρων της τωρινής κυβέρνησης. Είναι διατεθειμένη η κυβέρνηση να απολέσει ένα τόσο σημαντικό ποσοστό ψηφοφόρων; Προσωπικά θεωρώ ότι με το 30ωρο όχι μόνο δεν θα το απολέσει αλλά θα το αυξήσει και από πάνω. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν το εφαρμόζει με «εντέλλεσθε». Το μήνυμα που θέλει να στείλει σε όλους τους εκπαιδευτικούς είναι το εξής: «Προσέξτε καλά, υπάρχει αυτός ο νόμος από το 1985, εμείς απλά σας τον υπενθυμίζουμε αλλά άμα έρθουν οι άλλοι θα τον εφαρμόσουν υποχρεωτικά. Και ακούστε το καλά, επειδή οι άλλοι θα εφαρμόσουν και την ατομική αξιολόγηση μήπως θα ήταν καλύτερα να τηρούσατε μόνοι σας από τώρα το 30ωρο για να μην φανείτε υπόλογοι και εκτεθειμένοι στην περίπτωση που ο μη γένοιτο έρθουν οι άλλοι;» Αυτό λοιπόν είναι το κόλπο με το οποίο το υπουργείο κερδίζει ψήφους εκπαιδευτικών με το 30ωρο αντί να χάνει.  Δια του έμμεσου εκφοβισμού των εκπαιδευτικών και την εισαγωγή τους στη λογική: «το μη χείρον, βέλτιστον». Θα μου πείτε, δεν είναι η πρώτη φορά που η πολιτική σκοπιμότητα αποτελεί το μοναδικό κίνητρο της εφαρμοζόμενης πολιτικής.

Το κόλπο γκρόσο για να κερδίσει τους γονείς και την κοινή γνώμη

Το υπουργείο Παιδείας αντί να επενδύσει στους έλληνες εκπαιδευτικούς και να αποκαταστήσει την υπόληψή τους στα μάτια της κοινής γνώμης επιλέγει το ακριβώς αντίθετο. Στριμώχνει και εμμέσως στοχοποιεί τους εκπαιδευτικούς προσφέροντας τέρψη στις ανθρωποφαγικές ορέξεις μιας κοινής γνώμης που τρελαίνεται να ρίχνει ευθύνες για να μην αναλαμβάνει τις δικές της. Αυτό βέβαια συμβαίνει όταν κάνεις λαϊκίστικη πολιτική: πας με τους πολλούς, πας με το ρεύμα αντί να προσπαθείς να αλλάξεις την πορεία του ρεύματος. Και το ρεύμα αυτή την στιγμή είναι ότι «οι εκπαιδευτικοί είναι τεμπέληδες, λαμόγια και ανίκανοι». Μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε τι τεράστιο πολιτικό κέρδος θα είναι για την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας να επιχειρεί «να βάλει τα δυο πόδια μέσα σε ένα παπούτσι» στους εκπαιδευτικούς όταν μάλιστα αυτό μπορεί να προβάλει ως κοινωνικό ζητούμενο.

Το καλόπιασμα προς τους γονείς φαίνεται και αλλού. Στις πρόσφατες διατάξεις που ήρθαν στα σχολεία και αφορούν την φοίτηση των μαθητών υπάρχει σαφής προσπάθεια επίδειξης «ευαισθησίας» για τα παιδιά εκ μέρους του Υπουργείου: Οι εκπαιδευτικοί είναι πλέον υποχρεωμένοι να ενημερώνουν πολύ τακτικά τους γονείς για τυχόν απουσία των μαθητών, να καταγράφουν καθημερινά τις απουσίες αυτές και ηλεκτρονικά πλέον, δεν επιτρέπεται να δίνουν ωριαίες αποβολές στους μαθητές παρά μόνο να τους παραπέμπουν στον Διευθυντή ο οποίος θα τους απασχολεί κατά την κρίση του, οι τσάντες στα δημοτικά μένουν κάποιες μέρες στο σχολείο και ένα σωρό άλλες φιλο-μαθητικές αλλαγές τις οποίες δεν τις κρίνω για τον παιδαγωγικό τους χαρακτήρα αλλά για το ένα και μοναδικό κίνητρο που κατά την γνώμη μου υποκρύπτουν: να αρέσουν στους μαθητές και στους γονείς. Και αυτό κατά την γνώμη μου είναι μεγάλη παγίδα για την εκπαιδευτική πολιτική.

Με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια

Με αυτόν τον τρόπο το Υπουργείο παιδείας έχει και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. Και οι γονείς βλέπουν ότι κάποιος προσπαθεί να «στριμώξει» τους εκπαιδευτικούς για το καλό των παιδιών τους και οι εκπαιδευτικοί νιώθουν ότι υπάρχει μια απειλή πάνω από τα κεφάλια τους η οποία θα τους πλήξει πραγματικά μόνο άμα έρθουν οι άλλοι.     

Δυστυχώς το υπουργείο Παιδείας συνεχίζει την απίστευτη διγλωσσία του. Από τη μια λέει : «περισσότερη εμπιστοσύνη και παιδαγωγική ελευθερία για τους εκπαιδευτικούς» και από την άλλη «θα στέκονται όλοι σούζα». Από τη μια φωνάζει στους θεσμούς ότι «οι έλληνες εκπαιδευτικοί κάνουν πολύ περισσότερες εξωδιδακτικές εργασίες από ό, τι στις άλλες χώρες» και από την άλλη μέσω του καταλόγου των νέων καθηκόντων τους φορτώνει με ένα σωρό επιπλέον εργασίες. Επίσης ενώ υπερθεματίζει για τη μεγάλη αντίσταση που έφερε κατά των κακών θεσμών οι οποίοι ζήτησαν αύξηση διδακτικού ωραρίου, προβάλλει ως αντίμετρο την αύξηση του εργασιακού ωραρίου λες και έχει καμία σημασία για τους εκπαιδευτικούς ποιο ωράριο από τα δύο αυξάνεται. «Να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι». Ο καταιγισμός από κανόνες και από σαφώς καθορισμένα καθήκοντα, το όλο και λιγότερο μάθημα, ο υπερτονισμός της αξίας της ασφάλειας των μαθητών, η μετατροπή των εκπαιδευτικών σε γραφειοκράτες δείχνουν ότι το σχολείο χάνει σιγά σιγά τον εκπαιδευτικό του ρόλο και μετατρέπεται σε παιδοφυλακτήριο και παιδική χαρά.

Θάβουμε τη βόμβα ή την απενεργοποιούμε;

Ας μου επιτραπεί μια παρατήρηση για τις ανακοινώσεις των συνδικαλιστικών οργάνων της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ. Εννοείται ότι είναι σωστό που παρέχουν συνδικαλιστική κάλυψη στους εκπαιδευτικούς για να μην εφαρμόσουν το υποχρεωτικό 30ωρο. Επίσης σωστό βήμα  θεωρώ την νομική γνωμοδότηση των σχετικών εγκυκλίων που δείχνει ξεκάθαρα ότι το 30ωρο δεν είναι υποχρεωτικό. Όμως το μεγάλο ζητούμενο δεν είναι η προσωρινή μη εφαρμογή του νόμου αλλά η τελική ακύρωσή του. Μια βόμβα ακόμα και αν την θάψεις δεν σημαίνει ότι είναι απενεργοποιημένη. Και η απειλή ότι μια μέρα πιθανόν να σκάσει μπορεί να είναι το ίδιο καταστροφική με την ίδια της την έκρηξη. Ειδικά άμα αυτή η βόμβα είναι θαμμένη στο προαύλιο ενός σχολείου.

Ο Δημήτρης Τσιριγώτης είναι Φυσικός*

ΠΗΓΗ: