Δεν μας αξίζει τόση ανασφάλεια

Σπύρος Βλέτσας

 Εδώ και δύο δεκαετίες οι ελληνικές κυβερνήσεις και τα μεγαλύτερα κόμματα δέχονταν ως βάση ενός συμβιβασμού για το όνομα της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας την προσθήκη ενός γεωγραφικού προσδιορισμού στην λέξη Μακεδονία. Ο προσδιορισμός αυτός ξεχωρίζει το γειτονικό κράτος από την ελληνική Μακεδονία και δεν αφήνει κανένα περιθώριο σύγχυσης.
Ο συμβιβασμός για το όνομα της ΠΓΔΜ δεν
γίνεται σε ουδέτερο ιστορικό έδαφος. Έχει προηγηθεί η τεράστια διπλωματική ήττα της Ελλάδας, που οδήγησε στην αναγνώριση της γειτονικής χώρας με το όνομα Μακεδονία από 140 χώρες. Με το να ονομάζουμε εμείς τη χώρα Σκόπια και Σκοπιανούς τους κατοίκους της οι συνέπειες της ήττας δεν αναιρούνται.
Ο συμβιβασμός δεν μπορεί  παρά να αναγνωρίζει και τις ευαισθησίες της άλλης πλευράς  και να στηρίζεται σε αμοιβαίες υποχωρήσεις. Μια συμφωνία για το όνομα χωρίς τον όρο Μακεδονία είναι αδύνατο να υπάρξει γατί η άλλη πλευρά ουδέποτε θα μπορούσε να τον δεχτεί. Θα ήταν μια εξευτελιστική εξέλιξη για τους γείτονες, η οποία δεν θα έδινε κανένα επιπλέον όφελος ως προς τον στόχο της Ελλάδας, ο οποίος είναι η αποφυγή της σύγχυσης με το ελληνικό τμήμα της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής που ιστορικά ονομάζεται Μακεδονία.
Η Ελλάδα δεν έχει κανένα όφελος από την αστάθεια που θα δημιουργούσε στη γειτονική χώρα μια εξευτελιστική σε βάρος της συμφωνία. Η χώρα μας έχει συμφέρον να μη διαλυθεί το μικρό και αδύναμο γειτονικό κράτος. Αντίθετα, έχουμε κάθε λόγο να  θέλουμε την σταθερότητα, την ομαλότητα και την ανάπτυξη της ΠΓΔΜ, καθώς και την ένταξή της σε διεθνείς οργανισμούς. Η επίλυση των διαφορών προσφέρει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να έχει έναν φίλο στη περιοχή με τον οποίο μπορεί να αναπτύξει περισσότερο τις οικονομικές σχέσεις.

Μία σοβαρή ένσταση που διατυπώνεται για τη συμφωνία είναι για την αποδοχή από την πλευρά της Ελλάδας της Μακεδονικής γλώσσας και κυρίως της Μακεδονικής εθνικότητας. Υποστηρίζεται από σοβαρούς αναλυτές ότι η αποδοχή της Μακεδονικής εθνικότητας για τους κατοίκους της γειτονικής χώρας, σε συνδυασμό με την αναγνώριση της Μακεδονικής γλώσσας, μπορεί να δημιουργήσει ζητήματα αλυτρωτισμού, που θα περιλαμβάνουν διεκδικήσεις προς την Ελλάδα για μακεδονική μειονότητα ή ακόμη και να ευνοήσει εδαφικές βλέψεις στην ελληνική Μακεδονία.
Οι αναλυτές αυτοί επισημαίνουν ότι θα ήταν καλύτερα η ελληνική πλευρά, κατά την διαπραγμάτευση, να είχε πετύχει την αναγνώριση της εθνικότητας των γειτόνων ως Βορειομακεδονική, εφόσον το κράτος τους θα ονομάζεται Βόρεια Μακεδονία,  με γλώσσα την Σλαβομακεδονική. Άλλοι αναλυτές απαντούν ότι τα στοιχεία αυτά αποτελούν στοιχεία αυτοπροσδιορισμού των πολιτών της ΠΓΔΜ και θεωρούν ότι πρέπει να γίνουν σεβαστές οι προτιμήσεις των γειτόνων.
Το ερώτημα που μπαίνει είναι αν υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει πραγματική απειλή για την χώρα μας που να προέρχεται από το μικρό κράτος που βρίσκεται στα βόρεια σύνορά μας. Αν η ελληνική Μακεδονία μπορεί να κινδυνεύσει στο κοντινό ή μακρινό μέλλον από το γεγονός ότι οι κάτοικοι της σημερινής ΠΓΔΜ -που χωρίζονται εθνοτικά σε Σλαβομακεδόνες και Αλβανούς- θα έχουν την μακεδονική εθνικότητα και θα μιλούν την μακεδονική γλώσσα.

Στην πραγματικότητα η ελληνικότητα του δικού μας τμήματος της Μακεδονίας είναι αδύνατο να αμφισβητηθεί, λόγω του διεθνούς δικαίου και του συμπαγούς ελληνικού πληθυσμού που την κατοικεί. Η Ελλάδα είναι πολύ ισχυρή στρατιωτικά, πολιτικά και οικονομικά, σε σχέση με την ΠΓΔΜ, για να μπορεί να απειληθεί από αυτή. Ακόμη και στην υποθετική περίπτωση που τα πράγματα αλλάξουν σε βάθος χρόνου και η γειτονική χώρα θα είναι σε θέση και θα θελήσει να απειλήσει την Ελλάδα, η αναγνώριση της Μακεδονικής εθνότητας και γλώσσας στην παρούσα συμφωνία δεν της δίνει κάποιο δικαίωμα για να το κάνει.
Μήπως τελικά είμαστε υπερβολικά φοβικοί απέναντι σε έναν πολύ αδύναμο και ασταθή συνομιλητή. Μήπως τελικά ο υπαρκτός εθνικισμός της άλλης πλευράς -που εκφράστηκε μέσα από τα αγάλματα και την προσπάθεια οικειοποίησης της ελληνικής ιστορίας- δημιουργεί μια υπεραντίδραση στη δική μας πλευρά και αποδίδει στην ΠΓΔΜ δυνατότητες που δεν έχει και είναι αδύνατο να αποκτήσει.
Τα στοιχεία της συμφωνίας θα πρέπει να αξιολογηθούν προσεκτικά. Αλλά δεν θα πρέπει να δούμε την συμφωνία μέσα από τους παραμορφωτικούς φακούς του κατατρεγμένου έθνους, που όλες οι ξένες δυνάμεις θέλουν το κακό του και δεν χάνουν ευκαιρία να το επιδιώκουν. Γιατί δεν μας αξίζει τόση ανασφάλεια.

ΠΗΓΗ: