Vincent van Gogh
Του Νίκου Τσούλια
Είναι ουσιαστικά ο κόσμος μας. Με αυτόν κάνουμε
το ταξίδι της ζωής μας. Εδώ εξελισσόμαστε και ολοκληρωνόμαστε. Εδώ
γευόμαστε τις μεγάλες και τις μικρές χαρές και λύπες. Είναι το ενδιάμεσο
σύμπαν μας, ανάμεσα στο απόλυτα προσωπικό και εν πολλοίς άγνωστο στους
άλλους σύμπαν μας και στο απόλυτα γενικό σύμπαν είτε της κοινωνίας των
ανθρώπων είτε της φύσης στην ολότητά της.
Ποιοι αποτελούν αυτό το εν μέρει κλειστό και εν
πολλοίς ανοικτό αλλά πάντα ξεχωριστό σύμπαν; Το κέντρο του είναι το
δικό μας προσωπικό σύμπαν – ο καθένας μας συμμετέχει στον μέγα
μικρόκοσμό μας με το δικό του σύμπαν – και στην περιφέρειά του
συναντούμε επάλληλους κύκλους της οικογένειας, των οικείων, των φίλων,
των στενά γνωστών και των γνωστών γενικότερα. Είναι οι «φλούδες του
κρεμμυδιού» με τον μελλοντικό βλαστό στον πυρήνα του, και όσο πιο κοντά
είναι αυτές τόσο πιο πολύ οι χυμοί τους «γίνονται ένα».
Το προσωπικό μας σύμπαν δεν θα
μπορούσε να
αναπτυχθεί ούτε καν να υπάρξει χωρίς τον μέγα μικρόκοσμό μας. Γιατί εδώ
θα επωαστεί η γλωσσική μας δυνατότητα, εδώ θα διαμορφωθεί η πρώτη εστία
του εξανθρωπισμού μας και της κοινωνικοποίησής μας που θα παραμείνει και
η μόνιμη αναφορά της μελλοντικής και για όλη τη ζωή μας νοσταλγίας, εδώ
θα νιώσουμε και θα καλλιεργήσουμε τον κόσμο του συναισθήματός μας και
την ακτινοβολία του πνεύματός μας. Είναι ο γενέθλιος χώρος, το
προστατευτικό κέλυφος για κάθε δυσκολία της ζωής, η αφετηρία και η
παλιννόστηση για κάθε απόπειρα εξόδου απ’ αυτόν για τις κατακτήσεις της
ζωής.
Το σύμπαν αυτό δεν είναι σταθερής σύστασης.
Υπάρχει πάντα ο βασικός ενδότερος πυρήνας του που δύσκολα αλλάζει˙ είναι
η οικογένεια ως βάση όλων των άλλων, ένας μικρός κύκλος επιλεγμένων
συγγενών και ένας ανάλογος κύκλος διαχρονικών φίλων. Το υπόλοιπο μέρος
του είναι μεταβαλλόμενο και διαμορφώνεται με βάση τις κατά περιόδους
επιλογές μας και πορείες μας, ανάλογα με τις φάσεις της ηλικίας μας, τις
επαγγελματικές δραστηριότητές μας, τις γεωγραφικές μας μετακινήσεις,
την οικονομική μας κατάσταση και την κοινωνική μας θέση. Η εναλλαγή
σταθερότητας και μεταβλητότητας μπορεί να είναι και απόρροια τυχαίων
συμβάντων αλλά συνήθως είναι αποτέλεσμα της εξελικτικής πορείας της
κοσμοθεωρίας μας και της συνολικής στάσης της ζωής μας. Είναι ένα
διαρκώς εξελισσόμενο τοπίο του εαυτού μας.
Μπορεί ο μέγας μικρόκοσμός μας να είναι το
σύμπαν όπου εκδηλώνεται πιο εύκολα και πιο αυθεντικά ο συναισθηματικός
μας κόσμος, αλλά αυτό δεν παραπέμπει μόνο σε «περιοχές ευτυχίας», γιατί
εδώ θα αναπτυχθούν πιο εύκολα τα «αγκάθια» του φθόνου και του μίσους,
της εχθρότητας και αλληλοϋπονόμευσης, εδώ θα γίνουν και οι πιο σκληρές
αντιπαραθέσεις. Υπάρχουν υπαρκτοί προς τούτο λόγοι, κάθε φορά
διαφορετικοί ανάλογα με τη «φλούδα του κρεμμυδιού»: οι κληρονομιές, τα
βάρη των υπερήλικων γονέων, οι βαθμοί επιτυχίας και αποτυχίας των
παιδιών / εξαδέλφων στις σπουδές και στην επαγγελματική καριέρα, οι
προσωπικές οικονομικές και κοινωνικές κατακτήσεις και οπισθοδρομήσεις…
Το σύνδρομο «Κάιν – Άβελ» δεν έχει «νόημα» να αναπτυχθεί μεταξύ άγνωστων
ή αδιάφορα γνωστών…
Ωστόσο, η σχέση μας με το ενδιάμεσο μικροσύμπαν
της ζωής μας εξαρτάται εν πολλοίς όχι από αντικειμενικούς ή εξωτερικούς
παράγοντες – σαν αυτούς που προαναφέρθηκαν – αλλά από το δικό μας, το
προσωπικό σύμπαν μας. Αν έχουμε κατακτήσει σημαντικό μερίδιο
αυτογνωσίας, αν θεωρούμε και νιώθουμε την αγάπη ως το απόλυτα ουσιώδες
στοιχείο της ζωής, αν έχουμε άποψη για τη ζωή υπηρετώντας πιστά και
αυθεντικά την προαγωγή του «καλού», αν έχουμε ανοιχτή σκέψη – κατά την
«ανοιχτή κοινωνία» του Καρλ Πόππερ -, αν είμαστε ταπεινοί εξορίζοντας
τον εγωισμό και το φθόνο από τον εαυτό μας, αν έχουμε μια καλλιέργεια
που μας καθοδηγεί στο να βρίσκουμε την ομορφιά της ζωής και του εαυτού
μας, αν μπορούμε να αξιολογούμε τα ουσιώδη του Κόσμου από τα τόσα και
τόσα επουσιώδη που καταπνίγουν την ανάσα της ψυχής μας, τότε ο μέγας
μικρόκοσμός μας γίνεται προέκταση του προσωπικού μας σύμπαντος, τότε
κατακτάμε την πληρότητα της ζωής και του εαυτού μας.
Από τα πρώτα βήματα που κάνει ο άνθρωπος ως
μικρό παιδί, από την πρώτη του ματιά που ρίχνει στον κόσμο μέσα από τη
θέρμη της οικογενειακής εστίας, από τα πρώτα του ανοίγματα φιλίας στο
σχολείο και στην εφηβεία, μέχρι την επαγγελματική του σταδιοδρομία και
τη δημιουργία της δικής του εστίας και την όποια κοινωνική του
μετεξέλιξη, στο δρόμο της ζωής και του εαυτού του φιλοτεχνεί το πορτρέτο
του και (συν)διαμορφώνει το προσωπικό του σύμπαν έχοντας ως πραγματικό
πεδίο αναφοράς τον μέγα μικρόκοσμό του και αν θέλει να ακτινοβολεί στο
προσωπικό του σύμπαν, τότε αυτό θα διαστέλλεται και θα νιώθει και το
ενδιάμεσο σύμπαν ως δικό του σύμπαν, ως θείο δώρο της αγάπης του…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου