Του Νίκου Τσούλια
Φίλε Δον Κιχώτη
Δεν θα συνδιαλεχτώ μαζί σου για τη γενική σου
ιδέα, για τον κόσμο σου και για το πνευματικό σου στερέωμα. Είμαι αρκετά
αδύναμος για μια τέτοια πρόκληση.
Είσαι ένα από τα μεγαλύτερα πνευματικά
δημιουργήματα του ανθρώπου. Θεωρείσαι η απαρχή του σύγχρονου
μυθιστορήματος του δυτικού πολιτισμού. Είσαι πνεύμα ανήσυχο,
ανατρεπτικό. Δημιουργείς το δικό σου παράλληλο σύμπαν στο αντίστοιχο
συμβατικό. Είσαι στολίδι στη ζωή κάθε ανθρώπου, που στοχάζεται, που
ονειρεύεται, που αναπλάθει τον εαυτό του.
Θα συζητήσω μαζί σου σε
επιμέρους αποφάνσεις
σου· η καθεμιά τους ολόκληρο στερέωμα. Τι να πω για το πρώτο σου σημάδι,
το διάβασμα. Μα είμαι και εγώ βιβλιοφάγος, βιβλιοβαρεμένος για τα καλά,
τη μισή μου ζωή στα βιβλία και στο γράψιμο την ζω. Χωρίς να σε έχω
διαβάσει έκανα τα ίδια πράγματα που έκανες και εσύ. Πήγαινα στη στάση
του λεωφορείου του ΚΤΕΛ και μάζευα αποκόμματα από τις εφημερίδες, τις
συνταίριαζα και τις διάβαζα ξανά και ξανά. Εντάξει δεν έχασα και το
μυαλό μου – καταπώς φαίνεται όπως εσύ – αλλά εσύ κέρδισες την
αιωνιότητα, καλέ μου, φίλε, τι πιο ωραίο;
«Από τα μικρά του χρόνια έδειξε μεγάλη κλίση για
την ποίηση και το διάβασμα, και μια περιέργεια που τον έκανε να
διαβάζει ακόμα και τα κομμάτια χαρτιά που έβρισκε στο δρόμο… Στο τέλος ο
ιδάλγος μας απόχτησε μια τέτοια μανία για το διάβασμά του, που περνούσε
τις νύχτες του διαβάζοντας από το βράδυ ως το πρωί, και τις ημέρες του
από το πρωί ως το βράδυ. Κι έτσι ο λίγος ύπνος και το πολύ διάβασμα του
ξέραναν το μυαλό σε βαθμό που να χάσει το λογικό του».
Ναι, ο έρωτας, ο τρελός, ο παθιασμένος έρωτας
είναι δρόμος για την ελευθερία. Μπορεί να σε βασανίζει, αλλά καταστρέφει
καθετί το συμβατικό. Από το Χάος γεννήθηκε, το χάος καταστρέφει για να
αναδημιουργήσει το δικό του όμορφο κόσμο, τον προσωπικό μας κόσμο, με
αυτόν που ταξιδεύουμε στη ζωή.
«Θα πω ότι καλά κάνει όποιος αγαπάει πολύ, και
πως εκείνη η ψυχή είναι πιο λεύτερη, που είναι πιο σκλαβωμένη στου έρωτα
την πανάρχαια τυραννία».
Μα ο έρωτας δεν είναι αγκαλιά μόνο με την
ελευθερία – είναι και με την ομορφιά. Όλα γύρω σου ομορφαίνουν σαν βγεις
στου έρωτα τα ξέφωτα. Οι μορφές μετασχηματίζονται, οι λειτουργίες
ιεροποιούνται, γλυκύτητα απλώνεται. Ναι, «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο»,
είπε ο άλλος φίλος μου ο Φιοντόρ των Γραμμάτων και του πνεύματος. Μα
για να δεις την ομορφιά, την ομορφιά που είναι παντού, δεν μπορείς παρά
να την έχεις καλλιεργήσει, να έχεις κατακτήσει μια αισθητική σύλληψη του
κόσμου και της ζωής, να λαχταράς γι’ αυτή.
Εδώ ένα ζώο πληρώνει πιο ακριβό τίμημα για την
ομορφιά. «Και μόλις το ασπροκούναβο φτάσει στις λάσπες σταματάει αμέσως
κι αφήνει να το πιάσουν και να το αιχμαλωτίσουνε καλύτερα, παρά να
περάσει μέσα από τους βούρκους και να χάσει και να λερώσει την ασπράδα
του, που την έχει καλύτερα κι από τη λευτεριά του και τη ζωή»!
Φυσικά, οι έχοντες και οι κατέχοντες είναι η
κύρια αντίθεση στην ιστορία μας. Δεν χρειάζονται πολλές θεωρητικές
αναλύσεις. Το είχες συλλάβει. «Δυο μονάχα οικογένειες υπάρχουνε στον
κόσμο, όπως έλεγε η γιαγιά μου – εκείνοι που έχουνε και εκείνοι που δεν
έχουνε».
Μα τι Δον Κιχώτης θα ήσουν αν δεν λάτρευες τη
γνώση, τη σοφία, την αγωνία για συνεχή κατανόηση της δικής σου
προσωπικής πραγματικότητας και της ξεχωριστής ονειροφαντασίας σου; Τον
πόθο για τη γνώση, τον σπόρο που είναι στο πιο βαθύ ρεύμα της ζωής μας,
την αμφιβολία, είχες πάντα στο νου. «Αμφιβάλλει για όλα και τα πιστεύει
όλα… Μόνο να σπουδάζει πρέπει ο άνθρωπος και πάλι να σπουδάζει…».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου