Ασφαλιστικό: "άλυτη" εξίσωση ή "πολιτικός κομπογιανιτισμός";

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ*

 

Μπορεί πολλές φορές έως τώρα κυβερνήσεις να "αφόπλισαν" την "ωρολογιακή βόμβα" του ασφαλιστικού, άλλοι να έκαναν καριέρες και αρκετοί να έγιναν "ειδικοί" με το αζημίωτο αλλά η έκρηξη είναι πιθανή.

Σε μια οικονομία με γιγάντωση του δημόσιου χρέους, με καταθέσεις στις τράπεζες 120  δις δηλ. όσα και τα κόκκινα δάνεια, και υποδιπλάσια των συνολικών, με υψηλή ανεργία και με αρνητικές  προβλέψεις για το δημογραφικό πως μπορεί η χώρα να πορευτεί με  κοινωνική ασφάλεια στο μέλλον; Ακόμη κι άν

υπήρχε πλήρης απασχόληση η αναλογία εργαζομένων (δηλ. 4,7 εκ. εργαζόμενοι) πρός συνταξιούχους θα ήταν στο 1,7 περίπου δηλ. και πάλι ανεπαρκής. Εάν συνεχιστεί η μείωση των συντάξεων και περικοπούν όλες οι συντάξεις πάνω από 1.000 ευρώ το "όφελος" εκτιμάται  στα 800 εκ. Είναι προφανές ότι η εξίσωση δεν λύνεται εκτός κι άν "καταργηθούν" δηλ. πάμε στον πάτο: την εθνική σύνταξη. Κάτι όμως που πέρα από το ανέφικτο -αφού είναι βέβαιος ο κοινωνικός ξεσηκωμός ακόμη και με την μέθοδο διολίσθησης με δεδομένο ότι έχουν ήδη διαρραγεί τα τείχη κοινωνικών αντοχών και ανοχών- η απώλεια σε φορολογικά έσοδα και η βουτιά στην κατανάλωση είναι η άλλη πόρτα που ανοίγει  και οδηγεί στο ίδιο αδιέξοδο.

Ωστόσο το ζήτημα των συνταξιοδοτικών δαπανών είναι και ευρωπαϊκό αφού από την Γερμανία, Ιταλία,  Φινλανδία έως την Βουλγαρία και την Πορτογαλία διαπιστώνεται έντονο εξαιτίας της γήρανσης. Οι "αριστερές" και δεξιές εφορμήσεις έχουν προσγειώσει στα πιο χαμηλά ευρωπαϊκά βαρομετρικά τις συντάξεις.  Και πλέον οι πάνω από 2.000 είναι κάποιες εκατοντάδες παρά τα όσα "κυκλοφορούν" από κάποιους "νέο-αντιλαϊκιστές" λαϊκιστές.

Επειδή οι συνθήκες διαβίωσης των συνταξιούχων όλο και χειροτερεύουν είναι καιρός να βγούμε από τις "σοφιστείες" τις μυθοπλασίες ή το ανάθεμα διαρκώς στο παρελθόν. Το τελευταίο είναι χρήσιμο στην κατεύθυνση της ψήφου και με ότι αναλογεί σε όσους κυβέρνησαν. Όπως και τα περί "ευκαιριών" αν υλοποιούνταν ή Α ή Β "σωτήρια" πρόταση γιατί όλες δεν προέβλεψαν τα δεδομένα της κρίσης (πτώση ΑΕΠ, ανεργία κα). Και το πιο αποκαλυπτικό; εδώ και οκτώ χρόνια υλοποιήθηκαν και μάλιστα πιο σκληρά. Αποτέλεσμα ανακύκλωση του αδιεξόδου με εξαθλίωση.

Αν το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί στην πραγματική του διάσταση: την πολιτικοοικονομική και κοινωνική και περιορίζεται στην δημοσιονομική όποιους αλγόριθμους να εφεύρουμε στα ίδια θα στρουθοκαμηλίζουμε. Η αναγκαιότητα να φύγουμε από τα έως τώρα "κοκτέιλ" πολιτικών και προτάσεων είναι αδήριτη. Να έρθει το ασφαλιστικό στην  θέση που δικαιούται και αξίζει για την ζωή και συνεισφορά γενεών. Τούτο σημαίνει σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο εάν δεν υπάρξει "ταμείο, μηχανισμός" εγγύησης και ανακεφαλαιοποίησης, αντίστοιχος με των τραπεζών, όπου νέοι πόροι -πέρα από τους παραδοσιακούς της εργασίας- προερχόμενοι από την νέα παραγωγικότητα της αναδυόμενης φηφιακής οικονομίας πρέπει να οδηγήσουν στην εξισορρόπηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και την σταθεροποίηση σε εθνικό.

Ειδικά για την χώρα μας τόσο η απομείωση και αναδιάρθρωση του χρέους όσο και οι επενδύσεις όταν αξιοποιούν δημόσιο πλούτο (ενέργεια κλπ) πρέπει να έχουν σαφείς ρήτρες υπέρ της κοινωνικής ασφάλισης. Προτάσεις από τα συνδικάτα και επιστήμονες υπάρχουν αλλά χρειάζεται εκτός από την περιπτωσιολογία να σταθούμε πιο συνολικά, στρατηγικά και να συνδυάσουμε τις λύσεις του παρόντος με το μέλλον γιατί στο ασφαλιστικό ή σπάμε τον κύκλο μια "καλή λύση" του σήμερα να παραμένει το "μεγάλο" και πάλι "πρόβλημα" του αύριο ή χάνουμε και το αύριο!

*Ο Σπύρος Παπασπύρος είναι πρώην Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ