To άσυλο δεν έχει άσυλο

Οι πανεπιστημιακές αρχές πρέπει να ορίζουν και να προστατεύουν πλήρως το πανεπιστήμιο που τους εμπιστεύτηκε η πολιτεία

Λεωνίδας Καστανάς

 

Το «άσυλο» είναι ένας νόμος του κράτους που προστατεύει αυτούς που μάχονται το κράτος και θέλουν να το καταστρέψουν.

Όταν το πολίτευμα είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία η διακίνηση ιδεών είναι ελεύθερη από τα πανεπιστήμια μέχρι τα καφενεία. Όταν δεν είναι δημοκρατία αλλά
κάποιου είδους ανελεύθερο και ολοκληρωτικό καθεστώς (χούντα, «λαϊκή δημοκρατία», κλπ.) η διακίνηση ιδεών απαγορεύεται τόσο στα πανεπιστήμια όσο και στα καφενεία. Τον ίδιο κανόνα ακολουθεί και η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία. Απλά πράγματα που είναι κοινός τόπος σε ολόκληρο τον κόσμο εκτός από το μοναδικό ανυπότακτο χωριό της Μεσογείου, την όμορφη Ελλάδα μας.
Το 1982 το ΠΑΣΟΚ σε επαναστατικά ντουζένια δίνει νομοθετικά το «άσυλο» στο φοιτητικό κίνημα. Ορίζει τα πανεπιστήμια ως χώρους που οι αρχές της χώρας δεν έχουν αυτεπάγγελτη δικαιοδοσία και επεμβαίνουν μετά από διαβούλευση και μόνο με τη σύμφωνη γνώμη όλης της πανεπιστημιακής κοινότητας. Ήταν μια εποχή που το φοιτητικό κίνημα, το πανεπιστήμιο γενικώς εθεωρείτο μπροστάρης στον αγώνα για το σοσιαλισμό. Ο σκληρός και σχεδόν μοναχικός αντιδικτατορικός του αγώνας, αλλά και η έντονη μεταπολιτευτική δράση στο πλευρό της αριστεράς το είχαν ανεβάσει πολύ ψηλά στην εκτίμηση του  δημοκρατικού κόσμου.
Εκείνη την εποχή υπήρχε η αντίληψη ότι το κράτος και οι μηχανισμοί καταστολής του ήταν ακόμα στα χέρια χουντικών ή τουλάχιστον ακροδεξιών και με κάποιο τρόπο έπρεπε να προστατευτεί ο αριστερός πανεπιστημιακός χώρος από πιθανές κρατικές  επεμβάσεις τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον. Οι σχολές ήταν εκτός των άλλων και «εργαστήρια σοσιαλιστικής επανάστασης» και έπρεπε να αφεθούν απερίσπαστες σ’ αυτό το έργο τους. Μόνο η ανανεωτική αριστερά του «Ρήγα Φεραίου» κατέθετε προτάσεις αλλαγών στα προγράμματα σπουδών και στη λειτουργία των ΑΕΙ, μια μοναχική φωνή στην μεταπολιτευτική πανεπιστημιακή έρημο της άκρατης πλην όμως νόθας πολιτικοποίησης. Οποιοδήποτε πρόβλημα δυσλειτουργίας, σύγκρουσης, ασφάλειας κλπ λύνονταν μεταξύ των εσωτερικών φορέων ή των φοιτητικών  παρατάξεων. Την εποχή εκείνη ήταν αδιανόητο να πουλάει κάποιος εμφανώς χασίς ή λαθραία στους χώρους του πανεπιστημίου. Το ΔΣ των φοιτητών θα τον είχε εκδιώξει αμέσως.
Με το χρόνο τα πράγματα άλλαξαν. Οι φοιτητές/τριες άρχισαν να ψηφίζουν μαζικά ΔΑΠ,  η εικόνα του καταρρέοντος ανατολικού μπλοκ το 89 απομάκρυνε κάπως το αυθεντικό σοσιαλιστικό όνειρο, η αριστερά υποχώρησε πανελλαδικά, το ΠΑΣΟΚ έστριψε δεξιότερα, οι επιδοτήσεις και οι αστακομακαρονάδες έρεαν, όπως και τα σκάνδαλα, το φοιτητικό κίνημα απαξιώθηκε. Ο σοσιαλισμός αλλά με τα λεφτά των άλλων ήταν γεγονός. Και ήταν πιο γλυκός και ελευθεριακός  από τον αυθεντικό που είχε πείνα και Γκουλάγκ. Απέμειναν οι «μπαχαλορεά» να διαφεντεύουν και να λυμαίνονται  τον ασφαλή χώρο και στην ουσία το «άσυλο» πλέον προστάτευε αυτούς και τις ακραίες ιδέες τους. Και απαγόρευε κάθε άλλη ιδέα.

Κάποιοι μάλλον αφελείς που αποπειράθηκαν να κάνουν παρουσίαση του βιβλίου «Η μαύρη βίβλος του κομμουνισμού» εντός του «ασύλου» πήραν μια πλούσια γεύση από ελεύθερη  απαγόρευση ιδεών. Μαζί με κάτι ψιλές.  Κάποια στιγμή, βρήκαν καταφύγιο και διάφοροι παραβατικοί, ήρθαν ή μάλλον προσκλήθηκαν και οι «έμποροι» και το γλυκό ήρθε και έδεσε. Η ανομία υπό προστασία και με αριστερό πρόσημο. Αυτός ακριβώς ήταν και ο στόχος.
Το πανεπιστήμιο μετά την μεταπολίτευση είναι κυρίως αριστερό δηλαδή τελεί υπό την αριστερή ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία. Διδάσκοντες, όργανα και διοικητικοί είτε γιατί συμφωνούν ιδεολογικά με όσα συμβαίνουν, είτε γιατί διαφωνούν αλλά ανέχονται, είτε γιατί δεν θέλουν να συγκρουστούν με τις βίαιες ομάδες, είτε γιατί δεν θέλουν να μπλέξουν γενικώς, αποδέχονται στωικά την κατάσταση μιας και δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα. Ο νόμος τους αφήνει ακάλυπτους σε πιθανή επίθεση.
Καμιά αστυνομία δεν θα μπει στο πανεπιστήμιο  όταν «φοιτητές» αδειάζουν  σακούλες σκουπιδιών στο τραπέζι της συγκλήτου, διαλύουν συνεδριάσεις οργάνων, προπηλακίζουν ή κλειδώνουν καθηγητές σε γραφεία, τους ρίχνουν σφαλιάρες ή απειλούν να τους πετάξουν από το παράθυρο. Αλλά και όταν «άγνωστοι» δέρνονται με άλλους αγνώστους, καταστρέφουν εγκαταστάσεις, ή χτίζουν την πόρτα του πρύτανη.  Ελάχιστες οι φωνές που αντιδρούν και θα μείνουν για πάντοτε στο πάνθεον των αφανών ηρώων μέχρι να βρεθεί κάποιος να γράψει κάτι γι αυτές και γι αυτούς που αντιστάθηκαν. Όμως στη σημερινή Ελλάδα δεν θέλουμε ήρωες με ορθό λόγο.  
ο παράδοξο είναι ότι ενώ μέσα στις αίθουσες και στα εργαστήρια ένα επιστημονικό δυναμικό υψηλού επιπέδου διδάσκει αντίστοιχου επιπέδου φοιτητές και φοιτήτριες με εποπτικά και ερευνητικά μέσα μεγάλης αξίας, τα περισσότερα πληρωμένα με τον ιδρώτα των φορολογουμένων, ακριβώς απέξω, άγνωστοι πουλάνε φούντα, ιμιτασιόν τσάντες και παπούτσια σε πάγκους λαϊκής αγοράς. Ή λερώνουν τους τοίχους ή καταλαμβάνουν πανεπιστημιακούς χώρους. Αν κάτι στραβώσει και αρχίσει ο πόλεμος αυτός ο δημόσιος πλούτος είναι στο έλεος του καθενός  που θα ήθελε να τον καταστρέψει. Παράνομες πράξεις συνήθως πλημμεληματικού χαρακτήρα που προστατεύονται όμως νομικά από το «άσυλο». Που τις συναντάμε σε κακόφημες συνοικίες των μεγαλουπόλεων αλλά εκεί τουλάχιστον τυπικά διώκονται. Και επειδή εδώ επιτρέπονται δια νόμου γι αυτό και γίνονται  φόρα παρτίδα και μάλιστα πλασάρονται ως κινηματικές δράσεις.
Το «άσυλο» είναι ένας νόμος του κράτους που προστατεύει αυτούς που μάχονται το κράτος και θέλουν να το καταστρέψουν. Αυτά μόνο στην Ελλάδα. Δεν προστατεύει τους φοιτητές που έρχονται να σπουδάσουν ή τους καθηγητές που έρχονται να διδάξουν αλλά εκείνους που θέλουν να εμποδίσουν αυτές ακριβώς τις  λειτουργίες. Και γιατί το υπερασπίζεται ακόμα και σήμερα το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας πολιτικής Αριστεράς; Γιατί θεωρεί τους «μπαχαλορεά» εν δυνάμει συμμάχους, δικά της παιδιά. Γιατί κατά βάθος απεχθάνεται την εκπαιδευτική διαδικασία του «αστικού κράτους» και ικανοποιείται όταν αυτή δυσκολεύεται ή ακυρώνεται. Γιατί ακόμα θεωρεί το πανεπιστήμιο εκκολαπτήριο επαναστατών και καμίνι αντισυστημικών ιδεών. Η πρώιμη μεταπολίτευση στοιχειώνει ακόμα την πολιτικής της σκέψη. Πιο συντηρητική παράταξη από την ελληνική πολιτική αριστερά δεν γέννησε ο κόσμος όλος.
Η νέα ρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση για να ψηφιστεί μέχρι 8 Αυγούστου γυρίζει σελίδα στο ελληνικό Πανεπιστήμιο. Το επίμαχο άρθρο γίνεται, «Εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. οι αρμόδιες αρχές ασκούν όλες τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης λόγω τέλεσης αξιόποινων πράξεων». Αυτοί όμως που ζουν και εργάζονται εντός του ξέρουν ότι δεν αρκεί η νέα νομοθετική ρύθμιση. Υπάρχει ένα πρόβλημα ασφάλειας που χρήζει επαγγελματικής αντιμετώπισης. Χρειάζονται ειδικά σώματα που πιστοποιούνται από την αστυνομία ώστε να παρέχουν ασφάλεια σε αχανείς χώρους που καθημερινά μπαινοβγαίνουν χιλιάδες άνθρωποι. Που να είναι παρόντα ως δυνάμεις πρόληψης και αποτροπής και όχι να καταφθάνουν κατόπιν εορτής. Χρειάζονται σύγχρονοι εσωτερικοί κανονισμοί, κανόνες ασφαλείας σε περίπτωση κινδύνου, σοβαρή εκπαίδευση όσων εμπλέκονται με την ασφάλεια και κυρίως ενημέρωση όλων για το τι και πως. Αν θέλουμε να ανήκουμε στις χώρες της κοινής λογικής δηλαδή.
Οι πανεπιστημιακές αρχές πρέπει να ορίζουν και να προστατεύουν πλήρως το πανεπιστήμιο που τους εμπιστεύτηκε η πολιτεία. Είναι υπεύθυνες για την κατάσταση των ιδρυμάτων τους, για τους χώρους ευθύνης τους, για το ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει και κυρίως για τι συμβαίνει όταν το ίδρυμα κλείνει. Φυσικά και πρέπει να λειτουργεί το πειθαρχικό για όσους εντός των ΑΕΙ ασκούν βία και γενικώς δείχνουν αντι ακαδημαϊκή συμπεριφορά. Αλλά όλα αυτά θα μείνουν γράμμα κενό αν σύσσωμη η κοινότητα δεν συνειδητοποιήσει ότι το κλίμα πρέπει κάποια στιγμή να αλλάξει. Ότι το μπάχαλο και η βία δεν είναι ούτε γραφικά ούτε προοδευτικά. Και να πάψει να τα ανέχεται, η και να τα καλύπτει ιδεολογικά και πολιτικά.
Δυστυχώς κοιτώντας την ιστορία και την σχεδόν πενηντάχρονη παράδοση του χώρου όλα αυτά είναι εξαιρετικά δύσκολα. Αλλά η πολιτεία έχει καθήκον απέναντι στους πολίτες της να προσπαθήσει την εξυγίανση και να εγκαταστήσει την ασφάλεια. Νομικά και πολιτικά. Αν το καταφέρει η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θα είναι ένα μικρό θαύμα.

ΠΗΓΗ: