Φωτεινή Στεφανίδη: «Δεκέμβρης των παραμυθιών»

 Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ

«…Κι α σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές
είναι γιατί τ’ ακούς γλυκότερα, κι η φρίκη
δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή
γιατί είναι αμίλητη και προχωράει·
στάζει τη μέρα, στάζει στον ύπνο
μνησιπήμων πόνος».

Γιώργος Σεφέρης, «Ο τελευταίος σταθμός».

«Γιατί Δεκέμβρης χωρίς παραμύθι δεν γίνεται. Δεν γίνεται χωρίς το τσάι του βουνού να ευωδιάζει μαζί με το αγριόμελο. Χωρίς το μαύρο κρασί στο ποτήρι, χωρίς το μελοκάρυδο, τ’ ασπρισμένο μύγδαλο, τα γιορτινά γλυκίσματα. Δεν γίνεται χωρίς το τραγούδι του καλογιάννου, την εικόνα των γυμνών δέντρων τη στολισμένη με περαστικά πουλιά, την ευωδιά του πρώτου εχίνοπα.

Και με όλα τούτα για σκηνικό, το παραμύθι. Όποια γλώσσα και να μιλά, όποιου λαού και να ’ναι. Πόσο περισσότερο σαν είναι δικό μας, ελληνικό». Μας βρίσκει η πρώτη του Δεκέμβρη να μιλάμε με τη Φωτεινή για τον πιο γιορτερό μήνα, ξεφυλλίζοντας ένα ελληνικό παραμύθι, τη Μαρμαρωμένη αρχοντοπούλα«, που τι κι αν πέρασαν χρόνια που κυκλοφόρησε δεν παλιώνει περιμένοντας πάντα να λυθούν τα μάγια και να αντικρίσει το φως.

Τι μπορεί να δώσει σήμερα ένα ελληνικό παραδοσιακό παραμύθι τις γιορτινές μέρες;

Μας συγκεντρώνει, μας επαναφέρει. Μας προσφέρει την ελληνική φύση και παράδοση συμπυκνωμένη σε μεγάλες αλήθειες και σε λίγα λόγια, πιο πολύ σε καθαρές πράξεις. Είναι γεμάτο σύμβολα, αληθινές φιλίες, γοητευτικά στοιχεία τόσο κοντά στην ελληνική μυθολογία που ολοένα ξεχνάμε μα που η ίδια η χώρα μας την υπενθυμίζει κάθε στιγμή. Μας κάνει να θέλουμε με ρόδια στολισμένο το τραπέζι μας, με αγγελικούλα και πυράγκαθα τα βάζα μας και με το κλαδί της καρπισμένης ελιάς να αγκαλιάζει το εικόνισμα της Παναγιάς την παραμονή των Χριστουγέννων και όχι αυτούς τους ψεύτικους στολισμούς από Οκτώβρη μήνα.

Πώς δέχεται ένα σημερινό παιδί το παραμύθι του τόπου του;

Μπορεί αν το ακούσει έτσι, ως τίτλο, αρχικά να αδιαφορήσει. Όταν όμως το γνωρίσει, η ρίζα της πατρίδας μιλάει μέσα του. Και τα αντικείμενα-σύμβολά του πώς ελκύουν τα παιδιά ακόμη και σήμερα, το ζούμε όταν επισκεπτόμαστε το σχολείο… Ο καθρέφτης που θαμπώνει στα δύσκολα, ο σουγιάς που κλείνει και το μαντίλι που ματώνει, το σπαθί με τη μαγική δύναμη, τα μαγεμένα τσαρούχια που σε κάνουν να πετάς, το σκουφί που σε κάνει αόρατο, ο Πήγασσος… (φέρνουν στο νου τους ήρωες Περσέα και Βελλεροφόντη). Και πίσω απ’ όλα αυτά ένας ωραίος σκοπός, η καλοσύνη, η ελευθερία, η αληθινή φιλία, το δίκιο και το φως κι ας μεσολαβεί σκοτάδι. Όλα αυτά δεν βρίσκονται στο πνεύμα των Χριστουγέννων; Τα νιώθουν τα παιδιά, εισπράττουν την ομορφιά της πατρίδας και των απλών ανθρώπων της, που αρκεί το όνομα του καλού για να γίνουν ήρωες αληθινοί.

Ζεσταίνονται οι χειμώνες…

Τι κι αν το παραγώνι αντικαταστάθηκε από μια οθόνη πια, το παραμύθι πάντα παρηγορεί και ζεσταίνει την καρδιά. Από τις αρχαιότερες ανάγκες του ανθρώπου. Ίσως απ’ τα λίγα πράγματα που έχει τη δύναμη να θαμπώσει την ηλεκτρονική οθόνη με το φως του ακόμη και σήμερα.

Μαζί με την παραμυθία πες μας και για τις μέρες του Δεκέμβρη.

Η πρώτη του μπορεί να είναι και γλυκιά μέρα. Δεν αργούν όμως τα Άι Νικολοβάρβαρα, που το κρύο «βαρβαρώνει». Από κοντά η τρυφερή Αγιάννα στις 9, ο Άι Σπυρίδωνας στις 12 που λέγαν οι πιο παλιοί ότι η μέρα παίρνει ένα σπυρί, μεγαλώνει δηλαδή λιγάκι, και δυο μέρες μετά, στις 15, έρχονται οι Ανθούλες και ο Άι Λευτέρης που σε πολλά μέρη έχει δώσει τ’ όνομά του σ’ ολόκληρο τον Δεκέμβρη, τον λένε «κυρ Λευτέρη». Σις 17 ο Άι Διονύσης κι η Ευγενία με τον Ευγένιο στις 24. Εκεί και ο στολισμός ο ωραίος του σπιτιού. Την άλλη μέρα η γιορτή των γιορτών, τι να πει κανείς, ας ανακαλύψει δίπλα του τους μικρούς Χριστούς χωρίς άστρο μήπως αντικρύσει και τον μεγάλο… Δυο μέρες μετά ο Άγιος Στέφανος. Μια ανάσα, κι ο καινούργιος χρόνος δεν περιμένει.

Η ευχή;

Το νου μας στους μικρούς Χριστούς, αυτούς που μας παρηγορούν όλους, να μην πεινούν, να μην κρυώνουν. Κι όταν γίνει αυτό, να τους φυλάμε δωριά πλάι τους κι ένα παραμύθι. Δώρο και για εκείνους και για εμάς.

ΠΗΓΗ: https://anthologio.wordpress.com/2020/12/05/%ce%ae-%ce%af-%ce%ad-a/#more-37597