Με βασικό εργαλείο τις περικοπές δαπανών που
περιγράφονται ή προβλέπονται στον προϋπολογισμό του 2016 και βασικό
εργαλείο την αύξηση των εισφορών κατά 2 μονάδες, επιδιώκει να κλείσει το
ασφαλιστικό η κυβέρνηση, που εντός της ερχόμενης εβδομάδας δεσμεύεται
να καταθέσει την οριστική της πρόταση, προκειμένου να ξεκινήσει η σκληρή
διαπραγμάτευση με τους επικεφαλής των θεσμών.
Βασική επιδίωξη παραμένει η αύξηση των εισφορών κατά 2 μονάδες, ώστε να περιοριστούν ή ακόμη και να αποφευχθούν οι μειώσεις κύριων συντάξεων. Μεγάλες περικοπές έρχονται στις επικουρικές συντάξεις, ενώ αναζητούνται ακόμη περίπου 300 εκατ. ευρώ που φαίνεται πως θα εξευρεθούν από μειώσεις κύριων συντάξεων όσων έχουν «υψηλές» μη ανταποδοτικές παροχές ή έχουν αποχωρήσει πρόωρα από την αγορά εργασίας.
Αναλυτικά, στο επίπεδο των κύριων συντάξεων, η κυβέρνηση επιχειρεί να διασώσει την πλειοψηφία των ήδη συνταξιούχων, μέσω της αύξησης των εργοδοτικών εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Αντίστοιχα, και με δεδομένες τις περικοπές των υψηλών (πιθανότατα άνω των 160-170 ευρώ) επικουρικών συντάξεων, σχεδιάζεται αύξηση εισφορών κατά 1 μονάδα, η οποία θα επιμεριστεί σε εργοδότες και εργαζόμενους (0,5 + 0,5).
Συνολικά, η κυβέρνηση καλείται να εξοικονομήσει 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του συστήματος σε βάθος χρόνου και με βάση τη συμφωνία που επετεύχθη κατά τη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής, να διατηρήσει τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του συστήματος.
Στον προϋπολογισμό του 2016 καταγράφονται μέτρα ύψους 1,4 δισ. ευρώ από το ασφαλιστικό, εκ των οποίων τα 688 εκατ. ευρώ παραμένουν «αδιευκρίνιστα». Το υπουργείο Εργασίας δεσμεύεται να περικόψει τη συνταξιοδοτική δαπάνη κατά 538,5 εκατ. ευρώ από τα Ταμεία και κατά 187,7 εκατ. ευρώ από τις συντάξεις του Δημοσίου. Παράλληλα εγγράφονται έσοδα που προκαλούν εξοικονόμηση στη συνταξιοδοτική δαπάνη της τάξης του 1,112 δισ. ευρώ, σωρευτικά για τη διετία 2015 - 2016, μέσα από αύξηση της εισφοράς υγείας στις κύριες συντάξεις από 4% σε 6% (532,5 εκατ. ευρώ), την επιβολή εισφοράς υγείας 6% στις επικουρικές συντάξεις (178 εκατ. ευρώ), την επίδραση της σταδιακής κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων στα εφάπαξ (77,9 εκατ. ευρώ), τη μείωση των εφάπαξ μέσω του νέου τρόπου υπολογισμού τους (86,9 εκατ. ευρώ), τη σταδιακή αύξηση εισφορών ασφαλισμένων στον ΟΓΑ (102 εκατ. ευρώ) και τη μείωση των δικαιούχων του ΕΚΑΣ (223 εκατ. ευρώ).
Η νέα δομή του συστήματος
Η εφαρμογή του μοντέλου εθνικής - ανταποδοτικήσ σύνταξης, που θα διανέμεται μέσω ενός ταμείου-μαμούθ κύριας ασφάλισης, η διατήρηση του ΕΤΕΑ ως υπερφορέα επικουρικής σύνταξης και η θεσμοθέτηση ενιαίων κανόνων εισφορών και παροχών για όλους, είναι οι βασικοί άξονες του νέου μοντέλου ασφάλισης σύμφωνα με την πρόταση του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου.
Πρώτος άξονας είναι ο Ενιαίος Φορέας Κύριας Ασφάλισης, στον οποίο θα ενταχθούν όλα ανεξαιρέτως τα Ταμεία κύριας ασφάλισης, με διαφορετικές διευθύνσεις για τους μισθωτούς, τους αυτοαπασχολούμενους, τους αγρότες και τους ναυτικούς. Οι μεγάλες ανατροπές στο μοντέλο αυτό θα επέλθουν τόσο μέσω της αύξησης των εισφορών για μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων, κυρίως τους αγρότες, όσο και μέσω του ενιαίου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων. Βάση θα είναι τα 384 ευρώ (60% του μέσου εισοδήματος), δηλαδή η «εθνική σύνταξη». Θα χρηματοδοτείται από τη φορολογία και πάνω σε αυτή θα «χτίζεται» το τελικό ποσό της παροχής, με την προσθήκη της «αναλογικής σύνταξης» που συνδέεται με τα έτη ασφάλισης και τον μισθό ή το εισόδημα (στην περίπτωση αυτοαπασχολούμενων ή αγροτών). Οι συντελεστές αναπλήρωσης θα είναι ίδιοι για όλους. Οι δανειστές ζητούν ποσοστό αναπλήρωσης όχι μεγαλύτερο από 48% - 55%, ενώ η ελληνική πλευρά επεξεργάζεται σενάρια με ποσοστά αναπλήρωσης ακόμη και 65%.
Δεύτερος άξονας είναι το ΕΤΕΑ, με το κυρίαρχο κυβερνητικό σενάριο να περιλαμβάνει αύξηση εισφορών, κλιμακωτές περικοπές που θα διασώζουν συντάξεις έως 160-170 ευρώ, καθώς και εφαρμογή το νέου Ενιαίου Κανονισμού Παροχών.
Στον κυβερνητικό σχεδιασμό περιλαμβάνεται επίσης η σύνδεση εισφορών, ποσοστού αναπλήρωσης και παροχών, με τη λεγόμενη «ρήτρα ανάπτυξης και απασχόλησης», προκειμένου αυτά να αναπροσαρμόζονται με βάση και την πορεία του ΑΕΠ και της απασχόλησης.
Ανακεφαλαιοποίηση των Ταμείων
Σημαντικός πυλώνας της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, βάσει των κυβερνητικών επιδιώξεων, θα είναι η ανακεφαλαιοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος, μέσω της θεσμοθέτησης ενός ενιαίου συστήματος κοινωνικών πόρων, καθώς και της αξιοποίησης μέρους της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, η οποία θα πρέπει να θεωρείται και να αντιμετωπίζεται ως περιουσία των νέων γενεών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση θα επιδιώξει αφενός να εντάξει το σύνολο των κοινωνικών πόρων που έχουν εναπομείνει (και η κατάργησή τους αποτελεί μνημονιακή δέσμευση), στο νέο αυτό σύστημα, προκειμένου να χρηματοδοτεί όχι κάποια συγκεκριμένα Ταμεία, αλλά το σύστημα εν γένει. Από αυτή τη χρηματοδότηση βέβαια εξαιρείται το ΕΤΕΑ, καθώς υπάρχει ρητή μνημονιακή δέσμευση να μην καλύπτει το Δημόσιο τα ελλείμματά του.
Μελλοντικά, στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης των Ταμείων, δεν αποκλείεται και η επιβολή ενός αποκλειστικού φόρου - πόρου υπέρ του συστήματος, όταν βέβαια κριθεί ότι οι συνθήκες το επιτρέπουν. Για το άμεσο μέλλον και μέχρι να ξεκαθαρίσει ο ρόλος και η λειτουργία του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων, προτεραιότητα για την κυβέρνηση, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, θα αποτελεί η βελτίωση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών και η δραστική αντιμετώπιση των ποικίλων εκδηλώσεων του φαινομένου της «μαύρης» εργασίας.
Βασική επιδίωξη παραμένει η αύξηση των εισφορών κατά 2 μονάδες, ώστε να περιοριστούν ή ακόμη και να αποφευχθούν οι μειώσεις κύριων συντάξεων. Μεγάλες περικοπές έρχονται στις επικουρικές συντάξεις, ενώ αναζητούνται ακόμη περίπου 300 εκατ. ευρώ που φαίνεται πως θα εξευρεθούν από μειώσεις κύριων συντάξεων όσων έχουν «υψηλές» μη ανταποδοτικές παροχές ή έχουν αποχωρήσει πρόωρα από την αγορά εργασίας.
Αναλυτικά, στο επίπεδο των κύριων συντάξεων, η κυβέρνηση επιχειρεί να διασώσει την πλειοψηφία των ήδη συνταξιούχων, μέσω της αύξησης των εργοδοτικών εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Αντίστοιχα, και με δεδομένες τις περικοπές των υψηλών (πιθανότατα άνω των 160-170 ευρώ) επικουρικών συντάξεων, σχεδιάζεται αύξηση εισφορών κατά 1 μονάδα, η οποία θα επιμεριστεί σε εργοδότες και εργαζόμενους (0,5 + 0,5).
Συνολικά, η κυβέρνηση καλείται να εξοικονομήσει 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του συστήματος σε βάθος χρόνου και με βάση τη συμφωνία που επετεύχθη κατά τη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Κοινωνικής Πολιτικής, να διατηρήσει τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του συστήματος.
Στον προϋπολογισμό του 2016 καταγράφονται μέτρα ύψους 1,4 δισ. ευρώ από το ασφαλιστικό, εκ των οποίων τα 688 εκατ. ευρώ παραμένουν «αδιευκρίνιστα». Το υπουργείο Εργασίας δεσμεύεται να περικόψει τη συνταξιοδοτική δαπάνη κατά 538,5 εκατ. ευρώ από τα Ταμεία και κατά 187,7 εκατ. ευρώ από τις συντάξεις του Δημοσίου. Παράλληλα εγγράφονται έσοδα που προκαλούν εξοικονόμηση στη συνταξιοδοτική δαπάνη της τάξης του 1,112 δισ. ευρώ, σωρευτικά για τη διετία 2015 - 2016, μέσα από αύξηση της εισφοράς υγείας στις κύριες συντάξεις από 4% σε 6% (532,5 εκατ. ευρώ), την επιβολή εισφοράς υγείας 6% στις επικουρικές συντάξεις (178 εκατ. ευρώ), την επίδραση της σταδιακής κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων στα εφάπαξ (77,9 εκατ. ευρώ), τη μείωση των εφάπαξ μέσω του νέου τρόπου υπολογισμού τους (86,9 εκατ. ευρώ), τη σταδιακή αύξηση εισφορών ασφαλισμένων στον ΟΓΑ (102 εκατ. ευρώ) και τη μείωση των δικαιούχων του ΕΚΑΣ (223 εκατ. ευρώ).
Η νέα δομή του συστήματος
Η εφαρμογή του μοντέλου εθνικής - ανταποδοτικήσ σύνταξης, που θα διανέμεται μέσω ενός ταμείου-μαμούθ κύριας ασφάλισης, η διατήρηση του ΕΤΕΑ ως υπερφορέα επικουρικής σύνταξης και η θεσμοθέτηση ενιαίων κανόνων εισφορών και παροχών για όλους, είναι οι βασικοί άξονες του νέου μοντέλου ασφάλισης σύμφωνα με την πρόταση του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου.
Πρώτος άξονας είναι ο Ενιαίος Φορέας Κύριας Ασφάλισης, στον οποίο θα ενταχθούν όλα ανεξαιρέτως τα Ταμεία κύριας ασφάλισης, με διαφορετικές διευθύνσεις για τους μισθωτούς, τους αυτοαπασχολούμενους, τους αγρότες και τους ναυτικούς. Οι μεγάλες ανατροπές στο μοντέλο αυτό θα επέλθουν τόσο μέσω της αύξησης των εισφορών για μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων, κυρίως τους αγρότες, όσο και μέσω του ενιαίου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων. Βάση θα είναι τα 384 ευρώ (60% του μέσου εισοδήματος), δηλαδή η «εθνική σύνταξη». Θα χρηματοδοτείται από τη φορολογία και πάνω σε αυτή θα «χτίζεται» το τελικό ποσό της παροχής, με την προσθήκη της «αναλογικής σύνταξης» που συνδέεται με τα έτη ασφάλισης και τον μισθό ή το εισόδημα (στην περίπτωση αυτοαπασχολούμενων ή αγροτών). Οι συντελεστές αναπλήρωσης θα είναι ίδιοι για όλους. Οι δανειστές ζητούν ποσοστό αναπλήρωσης όχι μεγαλύτερο από 48% - 55%, ενώ η ελληνική πλευρά επεξεργάζεται σενάρια με ποσοστά αναπλήρωσης ακόμη και 65%.
Δεύτερος άξονας είναι το ΕΤΕΑ, με το κυρίαρχο κυβερνητικό σενάριο να περιλαμβάνει αύξηση εισφορών, κλιμακωτές περικοπές που θα διασώζουν συντάξεις έως 160-170 ευρώ, καθώς και εφαρμογή το νέου Ενιαίου Κανονισμού Παροχών.
Στον κυβερνητικό σχεδιασμό περιλαμβάνεται επίσης η σύνδεση εισφορών, ποσοστού αναπλήρωσης και παροχών, με τη λεγόμενη «ρήτρα ανάπτυξης και απασχόλησης», προκειμένου αυτά να αναπροσαρμόζονται με βάση και την πορεία του ΑΕΠ και της απασχόλησης.
Ανακεφαλαιοποίηση των Ταμείων
Σημαντικός πυλώνας της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, βάσει των κυβερνητικών επιδιώξεων, θα είναι η ανακεφαλαιοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος, μέσω της θεσμοθέτησης ενός ενιαίου συστήματος κοινωνικών πόρων, καθώς και της αξιοποίησης μέρους της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, η οποία θα πρέπει να θεωρείται και να αντιμετωπίζεται ως περιουσία των νέων γενεών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση θα επιδιώξει αφενός να εντάξει το σύνολο των κοινωνικών πόρων που έχουν εναπομείνει (και η κατάργησή τους αποτελεί μνημονιακή δέσμευση), στο νέο αυτό σύστημα, προκειμένου να χρηματοδοτεί όχι κάποια συγκεκριμένα Ταμεία, αλλά το σύστημα εν γένει. Από αυτή τη χρηματοδότηση βέβαια εξαιρείται το ΕΤΕΑ, καθώς υπάρχει ρητή μνημονιακή δέσμευση να μην καλύπτει το Δημόσιο τα ελλείμματά του.
Μελλοντικά, στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης των Ταμείων, δεν αποκλείεται και η επιβολή ενός αποκλειστικού φόρου - πόρου υπέρ του συστήματος, όταν βέβαια κριθεί ότι οι συνθήκες το επιτρέπουν. Για το άμεσο μέλλον και μέχρι να ξεκαθαρίσει ο ρόλος και η λειτουργία του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων, προτεραιότητα για την κυβέρνηση, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, θα αποτελεί η βελτίωση της εισπραξιμότητας των ασφαλιστικών εισφορών και η δραστική αντιμετώπιση των ποικίλων εκδηλώσεων του φαινομένου της «μαύρης» εργασίας.
ΠΗΓΗ: 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου