Φτιάξτε κουζίνες στα σχολεία

Του Ανδρέα Ζαμπούκα

H Κατιάνα είναι 10 ετών και μοιάζει με 14. Κάθεται σ΄ ένα τραπέζι, μόνη, έχοντας μπροστά της ένα τεράστιο σάντουιτς, μια sprite κι ένα μπολ με πατατάκια. Τα άλλα παιδάκια στο πάρτι τελείωσαν τη «σκουπιδοφαγία», αλλά αυτή δεν τα πρόλαβε όλα. Το περίεργο είναι ότι τρώει αργά, ασυνήθιστο για βουλιμικά άτομα. Ίσως όμως και να μην είναι βουλιμική και να τρώει από βαρεμάρα. Έψαξε το βλέμμα μου να βρει τη μαμά της. Τελικά εντόπισα σε μια παρέα, τον πατέρα, τεράστιος, στρογγυλός κι αυτός, με κατακόκκινα μάγουλα και γαλανά μάτια, σαν Άι Βασίλης. Μπριόζος και πλακατζής, με τα αστεία του. Η ψυχή της παρέας.
Κι επειδή σ΄αυτά τα πάρτι βαριέσαι φριχτά ν΄ ακούς όλες τις θεωρίες των «αγανακτισμένων», σκέφτηκα πώς θα είναι η Κατιάνα μετά από 5, 6 ή 10 χρόνια. Θα συνεχίσει να τρώει το ίδιο, πώς θα την αντιμετωπίζουν τα αγόρια, θα διαθέτει το χιούμορ του πατέρα της στην επικοινωνία, θα τη σώσει άραγε το «μοντέρνο νεοκιτσάτο» όνομα που η μαμά της θα σκέφτηκε να της δώσει ή μήπως θα βάφει τα μαλλιά της κόκκινα, πράσινα, μπλε, για να εντυπωσιάσει; Τι άλλο θα σκαρφιστεί το καταναλωτικό σύστημα για να τη δουλέψει;
Κανείς δεν αντιλαμβάνεται ότι έχουμε τεράστιο πρόβλημα; Γέμισε ο τόπος σουβλατζίδικα, τυροπιτάδικα, της Παναγιάς τα μάτια. Τόσες πιτσαρίες και κεμπαπτζίδικα δεν έχει ούτε η Ιταλία, ούτε ολόκληρη η Τουρκία. Σε μια χώρα που «πεινάει», ξεφυτρώνουν από παντού, μαγαζιά με γρήγορο φαγητό. Μπορεί να ξεπλένουν χρήμα, δε λέω, αλλά δημιουργούν και νέες ανάγκες. Αν ήταν δηλαδή, να αλλάξουμε κάπως τα πράγματα και να κάνουμε μια πιο υγιεινή διατροφή, με φτηνά όσπρια και λαχανικά, προσπαθούμε να συντηρήσουμε με κάθε κόστος την ανωριμότητά μας.
Και τι φταίνε τα παιδάκια να μεγαλώνουν σ΄ έναν κόσμο κομπλεξικών και ανώριμων ενηλίκων; Τι να κάνουμε, δε γεννιόμαστε όλοι με τέλεια σώματα, αλλά ευθύνη σημαίνει να προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο. Χρειάζεται διατροφή, άσκηση, λογική και προγραμματισμός για να μπορέσει η κάθε Κατιάνα να γίνει ένα φυσιολογικό παιδί με απαιτήσεις στον έρωτα, στις φιλίες, στην επικοινωνία. Και πάνω απ΄ όλα με μια ζωή γεμάτη υγεία, σε σώμα, μυαλό και ψυχή.
Κι αν οι γονείς μεγάλωσαν με τον λαϊκισμό των πολιτικών και των διαφημιστών, το σχολείο τι κάνει; Τι κάνει το κράτος για να προστατεύσει τους μαθητές από την ανωριμότητα των μεγάλων; Πού και πώς εφαρμόζονται αυτά τα αποσπασματικά προγράμματα για τη σίτιση των μαθητών; Μόνο ζήτημα φιλανθρωπίας είναι για την κρίση; Δεν κατανοούν ότι η διατροφική αγωγή είναι απαραίτητη για να προγραμματίσεις μια κοινωνία, σε επίπεδο υγείας, προληπτικής ιατρικής, οικονομίας, ασφαλιστικού και ποιότητας ζωής;
Εδώ και δεκαετίες, σε Φινλανδία, Σουηδία, Αγγλία, Ιταλία και πολλές άλλες χώρες, η σίτιση των μαθητών είναι ενσωματωμένη σε εθνικά διατροφικά προγράμματα, είτε με κονδύλια της κυβέρνησης είτε της Ε.Ε είτε με τροφεία των γονέων. Σύμφωνα με μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Αθήνας, υπολογίστηκε ότι σε όλα τα σχολεία της χώρας, με 3 ευρώ, καθημερινά, το κάθε παιδί μπορεί να έχει ένα ολοκληρωμένο υγιεινό γεύμα! Συντονισμός χρειάζεται και βούληση. Γιατί δεν το κάνουν;
Mε ευθύνη του κάθε διευθυντή, των γονέων, ειδικών διατροφολόγων και με τη συνεργασία των δήμων, μπορεί να στηθεί ένα σύστημα που θα απαλλάξει τους γονείς από το στρες και θα μεταβάλει τις διατροφικές συνήθειες όλων των παιδιών. Ας αναλάβουν εταιρίες κέτερινγκ, ας δημιουργηθούν μαγειρεία και τραπεζαρίες μέσα στα σχολεία - να μυρίζει φαγητό όλο το σχολείο, να σπάει τη μύτη όσο κάνουν μάθημα, καλό θα κάνει. Υπάρχουν πολλοί τρόποι και ιδέες. Ας στείλει ο Υπουργός μια ομάδα από τους «δραστήριους» συμβούλους του να δει πώς το κάνουν οι Φινλανδοί. Τι στο καλό, αυτοί γιατί μπορούν; Kι αν δεν φτάνει το δημόσιο χρήμα, σύμφωνα με τη μελέτη, τα τροφεία δεν ξεπερνούν τα 50 ευρώ το μήνα. Επίσης, τα κυλικεία μπορούν να οργανωθούν καλύτερα, πουλώντας μικρά γεύματα, ακόμα κι αν στην αρχή δεν τα προτιμούν οι μαθητές. Με τον καιρό, θα συνηθίσουν!
Η διατροφή και η κουζίνα ενός τόπου είναι κουλτούρα και πολιτιστικό στοιχείο. Είναι μέρος της ταυτότητας και του αυτοπροσδιορισμού μιας κοινότητας ανθρώπων. Δεν θα συνεχίσουμε να είμαστε έρμαια των διαθέσεων ενός καταναλωτικού συστήματος που πουλάει κιτς συνήθειες και σκουπίδια. Να μεγαλώνουμε άρρωστα και άσχημα παιδιά. Ούτε και να πεθαίνουμε πριν την ώρα μας, από αρρώστιες που προκαλεί η ανωριμότητά μας.
Οργάνωση χρειάζεται και αυστηρός έλεγχος της διαδικασίας. Και πειθώ. Και επιμονή. Έτσι θα δείξει η πολιτεία ότι αντιμετωπίζει μαθητές και γονείς ως ανθρώπους και όχι σαν ανώριμους «πελάτες» που δε θέλει να τους στερήσει τη λάγνα «ηδονή» της «σκουπιδοφαγίας».
 

 ΠΗΓΗ: