Το πολιτικάντικο σάλτο μορτάλε των εκλογών

Γιώργος Καρελιάς
Υπάρχουν δύο αλληλένδετα δεδομένα στη σημερινή πολιτική κατάσταση. Η παρούσα κυβέρνηση κατέληξε μεν σε συμφωνία με τους Ευρωπαίους (απομένει η οριστικοποίησή της), αλλά είναι πολύ αμφίβολο αν θέλει και μπορεί να την εφαρμόσει. Οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μάλλον δεν μπορεί.
Αυτό είναι το πρώτο δεδομένο, που οδηγεί στο δεύτερο. Χρειάζεται άλλη κυβέρνηση, η οποία να θέλει και, κυρίως, να είναι σε θέση να εφαρμόσει τη συμφωνία. Αυτή η κυβέρνηση μπορεί να προέλθει από τη σημερινή Βουλή, αν συνεργαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ (και) με κόμματα της αντιπολίτευσης. Είναι η περίπτωση της κυβέρνησης «ειδικού σκοπού». Όμως, τέτοια εξέλιξη δεν την επιθυμεί ο Αλέξης Τσίπρας, τουλάχιστον σύμφωνα με τις έως τώρα δημόσιες δηλώσεις του.
Οπότε απομένει μόνο η λύση των πρόωρων εκλογών. Η λύση αυτή ενισχύεται και από το οξύτατο εσωτερικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι πλέον δύο κόμματα, με την Αριστερή Πλατφόρμα να έχει βγει ανοιχτά απέναντι στον πρωθυπουργό και την επιλογή του τρίτου Μνημονίου και να κάνει ήδη προεκλογική εκστρατεία.
Ο κ. Τσίπρας ηπιότερα και άλλα στελέχη της πλειοψηφίας έντονα ωθούν ήδη τους συντρόφους του Παναγιώτη Λαφαζάνη προς την έξοδο και τους απειλούν με εκλογές, οι οποίες -κατά τους σχεδιασμούς τους- θα τους αφήσουν εκτός Βουλής, καθιστώντας τον ΣΥΡΙΖΑ «καθαρό» και πιο ισχυρό (ως και για αυτοδυναμία μιλάνε).
Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα; Ας δούμε τα δεδομένα:

1. Ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στο 36% στην ακμή του. Ήταν ενωμένος, δηλαδή όλοι μαζί δούλεψαν για την κατάκτηση της εξουσίας, ευρωπαϊστές και δραχμολάγνοι, κρυφοί και φανεροί. Τώρα, πλέον, οι δεύτεροι είναι εκτός. Όσο αμελητέα ποσότητα κι αν θεωρούνται, κάποια ζημιά θα κάνουν στο πρώην κόμμα τους.
2. Ο ΣΥΡΙΖΑ έφτασε στο 36% υποσχόμενος πράματα και θάματα. Σε όλους κάτι έταξε. Οι περισσότεροι πίστεψαν ότι δεν θα ξαναπληρώσουν ΕΝΦΙΑ, κάποιοι περίμεναν αυξήσεις και επιδόματα, οι πιο ιδεολόγοι να σκίσει το Μνημόνιο. Μέσα σε έξι μήνες όλα αυτά κατέρρευσαν. Αν, παρόλα αυτά, η ηγετική κυβερνητική ομάδα πιστεύει ότι δεν συνεπάγονται καμία απώλεια και ότι, αντίθετα, θα βρεθούν κι άλλοι ψηφοφόροι να προστεθούν στο 36%, το οποίο εξακολουθεί να είναι «μπετόν», τότε είναι αφελείς ή παριστάνουν τους αφελείς.
3. Κι επειδή, μετά από έξι μήνες στο κυβερνητικό κουρμπέτι, αφέλεια δεν δικαιολογείται, υπάρχει και άλλη εξήγηση. Οι εκλογές δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν στον Αλέξη Τσίπρα και στην περί αυτόν ηγετική ομάδα. Καλύτερες συνθήκες από τον Ιανουάριο του 2015 δεν πρόκειται να βρουν. Το γνωρίζουν, αλλά απειλούν τους τέως συνοδοιπόρους τους αριστεροπλατφορμιστές με πολιτική εξαφάνιση. Εκείνοι το έχουν καταλάβει, αλλά πίσω δεν μπορούν να κάνουν.

Έτσι, όμως, η αρχική απλή απειλή των εκλογών, για να «συμμορφωθούν», γίνεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία, η οποία μπορεί να έχει αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Ο κ. Τσίπρας, βλέποντας τα πολλαπλά αδιέξοδα που τον περιμένουν, θα επιχειρήσει να τα υπερβεί δια των εκλογών. Αν καταφέρει να διατηρήσει τον διασπασμένο ΣΥΡΙΖΑ στην πρώτη θέση, θα έχει μεν τον πρώτο λόγο μετά, αλλά χωρίς να έχει λύσει κανένα ουσιαστικό πρόβλημα. Ούτε το εσωκομματικό του. Σε μια εποχή που ακόμη και ο Βασίλης Λεβέντης διεκδικεί με αξιώσεις να μπει στη Βουλή, θα είναι απίθανο να μείνουν εκτός οι πρώην σύντροφοί του, οι οποίοι ψαρεύουν στην όχι αμελητέα, από άποψη μεγέθους, δεξαμενή του ΟΧΙ, της δραχμής κ.λπ.
Μάλιστα, αν το κομμάτι που θα του αποσπάσουν όλοι αυτοί είναι τόσο μεγάλο που θα τον οδηγήσει στην απώλεια της εξουσίας, τότε το εγχείρημα των εκλογών θα εξελιχθεί σε πολιτικό χαρακίρι. Το δημοψήφισμα δεν οδήγησε σε καμία λύση (το ΟΧΙ μετετράπη σε ΝΑΙ και έφερε το τρίτο Μημόνιο), γιατί θα οδηγήσουν οι εκλογές;
Συνήθως οι πρωθυπουργοί και οι κυβερνήσεις καταφεύγουν σε (πολύ) πρόωρες εκλογές μόνο αν είναι σίγουροι ότι θα τις κερδίσουν. Διαφορετικά, είναι σαν να επιδιώκουν να απαλλαγούν πρόωρα από τις ευθύνες (είναι η περίπτωση Καραμανλή το 2009, που πέταξε από πάνω του την επερχόμενη χρεοκοπία, φορτώνοντάς της στον Γιώργο Παπανδρέου).
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να οδηγούν σήμερα σε ανάλογο συμπέρασμα. Αλλά ο μονόδρομος, έτσι όπως εξελίσσεται, των πρόωρων εκλογών είναι ένα σάλτο μορτάλε για τον κ. Τσίπρα και, κυρίως, για τη χώρα. Φαίνεται, όμως, ότι δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε.
Δυστυχώς και για τον σημερινό πρωθυπουργό ισχύει απολύτως η διαχρονική διαπίστωση: «Ένας πολιτικάντης σκέφτεται τις επόμενες εκλογές, ένας πολιτικός τις επόμενες γενιές».

ΠΗΓΗ: