Η κοινωνία της πρώτης φοράς

Λίνα Παπαδάκη

Ένα ακόμα σοκ για την κοινωνία μας. Από αυτά που μονοπωλούν τις συζητήσεις, τα social media και τα δελτία και μετά χάνονται μέσα στις υποχρεώσεις της τρίτης μέρας. Μία ακόμα δόση από δημόσιο σπαραγμό για το παιδί που αυτοκτόνησε λόγω bullying, που θα εξατμιστεί το βράδυ του ημιτελικού του Μουντιάλ. Πίτσες και μπύρες. Μια ακόμα πρώτη φορά. Η κοινωνία της διαρκούς έκπληξης, της απώλειας πρόσφατης μνήμης, της διαρκούς πρώτης φοράς.
Το bullying είναι ασφαλώς
πρόβλημα της πολιτείας, που πρέπει να δημιουργήσει δίχτυ ασφαλείας για τους ευπρόσβλητους μικρούς πολίτες - πολύ περισσότερο όμως είναι έλλειμμα της κοινωνίας. Είναι το κακό που αφήνεται ανενόχλητο να διασπείρεται τοξικά επειδή το καλό αδρανεί. Είναι το σύμπτωμα του απομονωτισμού, της ιδιωτείας, του ατομισμού που διαρρηγνύει τον κοινωνικό ιστό και δημιουργεί χάσματα όπου τα σκοτεινά ανθρώπινα ένστικτα αφήνονται να ξεχύνονται ανεξέλεγκτα. Γιατί η συλλογική προστασία, το κουκούλι που θα έπρεπε να είναι η κοινωνία μας για τα πιο αδύναμα μέλη της παύουν τα υφίστανται - το καλό έχει άλλες δουλειές
 Οι οικογένειες των θυτών είναι κοινωνία, δεν είναι πολιτεία. Και φυσικά επίσης θύτες. Όταν εξαπολύεις στη γύρα επικίνδυνους ανήλικους χωρίς να έχεις φροντίσει να έχεις επίγνωση και επίβλεψη της επιθετικότητάς τους είσαι ο πρώτος φταίχτης. Κι όπως λένε και οι ψυχολόγοι, το πιθανότερο είσαι εκείνος που τους πρωτοδίδαξε τη βία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, είσαι εκείνος που τους έδωσε το πρότυπο. Τι είδους γονείς, αλήθεια, είναι αυτοί που δεν αντιλαμβάνονται ότι κηδεμονεύουν μικρούς βασανιστές, γιατί δεν τους ξενίζει η βία του βλαστού τους; Μήπως επειδή τούς είναι ήδη οικεία; Μήπως επειδή είναι μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης;
Οι καθηγητές πριν από λειτουργοί της Πολιτείας είναι κοινωνία. Δεν είναι επιφορτισμένοι μόνο με την υποχρέωση της μετάδοσης γνώσης αλλά και της τήρησης των κανόνων λειτουργίας της μικρής σχολικής κοινωνίας της οποίας είναι οι ίδιοι εξέχοντα μέλη. Είναι μήπως ανυποψίαστοι; Δεν γνωρίζουν ότι το φαινόμενο της σχολικής βίαιης παρενόχλησης είναι παγκόσμια μάστιγα; Δεν αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να έχουν διαρκώς ευαίσθητες τις κεραίες τους να συλλάβουν τις δυσλειτουργίες στη μαθητική κοινότητα που πάντα εξελίσσονται εις βάρος των πιο αδύναμων; Δεν εννοούν ως υποχρέωσή τους την εξερεύνηση των μυστικών, σκοτεινών τοπίων της κοινής τους σχολικής ζωής; Ή απλώς έναν μισθό παίρνουν, ένα μάθημα κάνουν, κουδούνι, σπίτι;
Οι συμμαθητές είναι η αυριανή κοινωνία. Είναι μικρογραφία μέλλοντος. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πολλοί αμέτοχοι γνώριζαν και δεν αντέδρασαν. Ίσως και οι γονείς τους. Αν δεν διδαχτούν από την τρυφερή ηλικία ότι «το κακό θριαμβεύει όταν οι καλοί δεν κάνουν τίποτα», θα έχουν κάνει το πρώτο βήμα στην κοινωνία του ατομισμού και της απάθειας. Τα παιδιά δεν είναι άγγελοι, έχουν κι αυτά δαίμονες μέσα τους που μάλιστα είναι πιο εύπλαστοι και χειραγωγήσιμοι από των ενηλίκων. Αμέτοχος δεν θα πει εξ ορισμού αθώος. Είναι λοιπόν επιβεβλημένο, εκτός από την τιμωρία των ενόχων, να τεθούν και οι αμέτοχοι συμμαθητές ενώπιον των ευθυνών που αποποιήθηκαν.
Κοινοτοπίες. Που ακούγονται κάθε φορά σαν να είναι η πρώτη φορά και κάθε επόμενη φορά διαπιστώνουμε ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα από την πρώτη φορά. Πόσο βολικό να είσαι η κοινωνία της πρώτης φοράς, χωρίς μνήμη, χωρίς ενοχές, χωρίς τύψεις. Βρίσκεις τους φυσικούς αυτουργούς, τους τιμωρείς και η τιμωρία τους γίνεται πολλαπλασιαστής συλλογικής αυτοαθώωσης.

ΠΗΓΗ: