Δυο αλήθειες για το προσφυγικό-μεταναστευτικό

Η κατάσταση είναι αντικειμενικά εξαιρετικά δύσκολη και θα γίνει αδιέξοδη αν δεν υπάρξει εθνικός σχεδιασμός και ισχυρή βούληση για την υλοποίησή του

Αγγελική Σπανού

 

Η Αγγελική Σπανού γράφει για τις εξελίξεις στο προσφυγικό-μεταναστευτικό και εξηγεί πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί.

-Υπάρχουν μωρά στη βάρκα.
-Δικά τους είναι τα μωρά, δεν είναι δικά μας. Πίσω. Δεν θα περάσουν.

(Από διάλογο μεταξύ κατοίκων στη Λέσβο)

Δεν υπήρχε πιο

δραματικός τρόπος για να γίνει ευρέως αντιληπτό ότι το προσφυγικό-μεταναστευτικό δεν είναι μια έκτακτη κατάσταση σε μια δύσκολη συγκυρία. Είναι η πραγματικότητα των επόμενων δεκαετιών. Με εξάρσεις και υφέσεις, αλλά οριστική.

Μια παγκόσμια θεμελιακή ανακατάταξη βρίσκεται σε εξέλιξη και η Ελλάδα λόγω γεωγραφικής θέσης βρίσκεται ήδη σε μια νέα γεωπολιτική-γεωοικονομική συνθήκη, ως πρώτη χώρα υποδοχής των ανθρώπων που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους αναζητώντας διέξοδο στην Ευρώπη.

Η επιθετικότητα του Ρ. Τ. Ερντογάν που εξάγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα στρατηγικά του αδιέξοδα δημιουργεί σκηνικό πολέμου νέου τύπου. Την ίδια ώρα στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου το φίδι του ρατσισμού θεριεύει όσο εμπεδώνεται στο συλλογικό φαντασιακό η εντύπωση ότι ο τόπος τους θα εγκαταλειφθεί σαν αποθήκη όπου θα στοιβαχτούν της γης οι κολασμένοι.

Στο μεταξύ ακούγονται όλο και περισσότερο κραυγές για ξερονήσια και push back. Για να μη φτάσουμε εκεί, για να μη δοκιμαστεί τόσο άγρια η ανθρωπιά μας, καλό είναι να προταχθούν δυο βασικές παραδοχές:

-Το πρόβλημα δεν γίνεται να αντιμετωπιστεί χωρίς την ευρωπαϊκή συνδρομή. Αυτό δεν σημαίνει μόνο οικονομική στήριξη. Σημαίνει πρωτίστως επιμερισμό των ευθυνών και δίκαιη κατανομή των βαρών με βάση την αρχή της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Η ΕΕ είναι υποχρεωμένη να διαπραγματευτεί και να συνεννοηθεί με την Τουρκία. Η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή η ΕΕ, έχοντας κλείσει τα σύνορά της, χρωστά πολλά χρήματα στην Τουρκία παραβιάζοντας τη συμφωνία που έχει συνάψει. Για να μην επιβαρυνθεί ο Γερμανός φορολογούμενος και για να αποφευχθεί το πολιτικό κόστος, η εκκρεμότητα σέρνεται, ενώ την ίδια ώρα το η Μέρκελ βάζει πλάτη στον Ερντογάν σε όλα τα άλλα. Με άλλα λόγια, μας αφήνουν αβοήθητους στο έλεος των ανέμων του προσφυγικού-μεταναστευτικού, μας ζητούν να σεβαστούμε το διεθνές δίκαιο ενώ οι ίδιοι δεν σέβονται την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ποσόστωση στην κατανομή μεταναστών ανά χώρα, βάζουν όρους για τη χρηματοδότηση και προτιμούν ως συνομιλητές τις ΜΚΟ από τις κυβερνήσεις, δεν κάνουν καν έκτακτη Σύνοδο Κορυφής. Μέσα σε ένα τέτοιο πολιτικό και διπλωματικό περιβάλλον, η διαπραγμάτευση με την ΕΕ δεν μπορεί παρά να είναι συγκρουσιακή. Τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο και στο Παρίσι αν δεν αισθανθούν ισχυρή ελληνική απειλή, με τις όποιες δυνατές ευρωπαϊκές συμμαχίες.

-Το πρόβλημα δεν γίνεται να αντιμετωπιστεί (πέρα από την επιτάχυνση της διαδικασίας επιστροφών) χωρίς να φτιαχτούν δομές σε ολόκληρη την επικράτεια. Η ελληνική ύπαιθρος είναι σε μεγάλη έκταση ερημωμένη και αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για την αποσυμφόρηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, μέσα από μια νέα στρατηγική περιφερειακής ανάπτυξης και με δεδομένο ότι για το σκοπό αυτό θα διακινηθούν σημαντικά κοινοτικά κονδύλια. Αν ο λόγος που αυτή η μετακίνηση δεν έχει γίνει ακόμη είναι ότι δεν το θέλει η ΕΕ για να μην υπάρχει κίνδυνος διαφυγής από τα χερσαία σύνορα, η επιθυμία των Βρυξελλών πρέπει να αγνοηθεί επιδεικτικά. Αν ο λόγος είναι ο φόβος των αντιδράσεων από τις τοπικές κοινωνίες και η έλλειψη βούλησης των αυτοδιοικητικών αρχών, πρέπει η κυβέρνηση να δείξει θάρρος και να αγνοήσει το πολιτικό κόστος που θα έχει η εφαρμογή μιας τέτοιας πολιτικής. Καλό θα ήταν να καλέσει όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης για να σηκώσουν μαζί το βάρος της πειθούς των τοπικών κοινωνιών για την αναγκαιότητα να αποδεχθούν ειρηνικά μια νέα πραγματικότητα. 

Η κατάσταση είναι αντικειμενικά εξαιρετικά δύσκολη και θα γίνει αδιέξοδη αν δεν υπάρξει εθνικός σχεδιασμός και ισχυρή βούληση για την υλοποίησή του. Ο κομματικός ανταγωνισμός ρουτίνας και οι ψηφοθηρικοί υπολογισμοί δεν έχουν θέση εδώ γιατί πολιτικά οφέλη από το προσφυγικό-μεταναστευτικό χάος υπάρχουν μόνο για την ακροδεξιά που αναπτύσσεται κοινωνικά και κάποια στιγμή θα αποκτήσει και πολιτική υπόσταση.

ΠΗΓΗ: