Του Νίκου Τσούλια*
Γεννηθήκαμε, γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, ζούμε, δρούμε στην Ελλάδα. Είναι η μεγάλη πολιτισμική μήτρα μας, η συλλογική μας εστία, η Πατρίδα μας.
Ο τρόπος της σκέψης μας, το περιεχόμενο των βιωμάτων μας, ο συναισθηματικός μας κόσμος, η καθημερινότητά μας είναι όλα ζυμωμένα με τις «εικόνες» της πατρίδας μας. Μπορούμε να μην την αγαπάμε;
Αλλά η αγάπη δεν είναι μόνο συναίσθημα – ποτέ δεν ήταν, ποτέ δεν θα είναι!
Αγάπη σημαίνει
και σεβασμό, σεβασμό ιερό. Αν ένα παιδί δεν σέβεται τους γονείς του, δεν θέλουμε να μάθουμε τίποτα περισσότερο γι’ αυτό. Ξέρουμε ότι ο χαρακτήρας του ποτέ δεν θα εξανθρωπιστεί, ότι δεν θα έχει καμιά γεύση στη ζωή του, ότι δεν θα καταλάβει τίποτα από τον κόσμο.Αγάπη σημαίνει και ευθύνη, ευθύνη ακέραια και απόλυτη. Αν ένας άνθρωπος δεν έχει ασκηθεί, δεν έχει κάνει τρόπο της ζωής του την υπηρέτηση της ευθύνης του απέναντι στην κοινωνία και στον εαυτό του, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι δεν έχει ανοιχτούς ορίζοντες, ότι δεν έχει καμιά ουσιαστική προοπτική.
Και αν αυτά ισχύουν για τη συμπεριφορά μας στο επιμέρους πεδίο της δικής μας μικρής καθημερινότητας, τι μπορούμε να πούμε για το ευρύτερο πεδίο της πατρίδας μας;
Και πρέπει να απαντήσουμε σ’ αυτό το ερώτημα λαμβάνοντας υπόψη μια απλή αλήθεια. Η κρίση που υφίσταται η χώρα μας – πέραν εκείνης της πανδημίας – κατέδειξε με τον πιο εμφαντικό τρόπο ότι η ζωή και το μέλλον του καθενός μας και της οικογένειάς μας συνδέονται άρρηκτα με τη γενικότερη κατάσταση της πατρίδας μας, ότι δεν υπάρχει προσωπικό φωτεινό στερέωμα όταν η πολιτεία μας βιώνει σκοτεινή περίοδο.
Τι σημαίνει λοιπόν αγάπη για την πατρίδα μας – πέραν του βαθιού συναισθήματος που μας διατρέχει από τον πιο εσωτερικό πυρήνα της ψυχής μας μέχρι την απλή αίσθηση ομορφιάς, που γευόμαστε για κάθε γωνιά αυτής της γης, για κάθε πνευματικό και πολιτιστικό δημιούργημά της;
Προσωπικά θεωρώ ως πρώτιστο στοιχείο της αγάπης μας προς την πατρίδα μας την τήρηση της νομιμότητας! Και αυτό όχι ως θεσμική και τυπική υποχρέωση αλλά ως έκφραση απόλυτης συνειδητοποίησης της «άποψης – βεβαιότητας» ότι το μέλλον της εδραιώνεται στο σεβασμό των κανόνων που εμείς ως λαός και ως πολιτεία έχουμε θεσπίσει για τη συλλογική μας ζωή!
Οι νόμοι δεν είναι απλές κανονιστικές διατάξεις – κάποια γραπτά κείμενα που χρησιμοποιούνται στα δικαστήρια ή στην επίλυση των όποιων διαφορών μας. Οι νόμοι είναι η υλική έκφραση της κουλτούρας και του σύγχρονου πολιτισμού μας, η απτή αποτύπωση της συλλογικής μας συνείδησης, η βαθιά επιθυμία μας να ζούμε μαζί με άλλους ανθρώπους, σε μια ευρεία κοινότητα με κανόνες και αξίες, με κοινά οράματα και παρόμοιες επιδιώξεις!
Το βασικό επιχείρημά μου για αυτή την πρώτιστη θέση / αξιολόγηση της τήρησης της νομιμότητας είναι απλό – πέραν εκείνου που ανέφερα για τη σημερινή κρίση. Αν όλοι μας, πολιτικοί, πολίτες, φορείς κλπ τηρούσαμε τους νόμους της πατρίδας μας, η εικόνα της Ελλάδας θα ήταν άλλη, πολύ πιο ισχυρή, πιο δημιουργική. Η απελευθέρωση των οικονομικών πόρων από το «πλιάτσικο» και η ένταξή τους στην φανερή οικονομία θα διαμόρφωνε σημαντικά πεδία δημιουργικότητας.
Η διαφθορά και η παρανομία είναι το βαθύ σκοτάδι που δεν θα επιτρέψει ποτέ στη χώρα μας να βρίσκεται σε δρόμους συνεχούς και ουσιαστικής προόδου.
Θα προσθέσω και ένα άλλο συμπληρωματικό επιχείρημα. Όλοι μας καμαρώνουμε τον μεγάλο μας φιλόσοφο – μεγάλο φιλόσοφο του Δυτικού πολιτισμού, τον Σωκράτη! Αλλά τι σημαίνει αυτό; Αποδεχόμαστε στη ζωή μας τις βασικές διδαχές του, για τη γνώση, για την αυτογνωσία, για την τήρηση των νόμων; Ο Σωκράτης καταδικάστηκε άδικα και το ήξερε. Όμως δεν απέφυγε την καταδίκη – ενώ μπορούσε –, για να υπηρετήσει την εφαρμογή των νόμων της Πολιτείας! Προσέφερε τη ζωή του στην Αθήνα. Ήταν μεγαλείο… Έχουμε καμιά σχέση με το «παράδειγμα» του Σωκράτη; Για ποιο λόγο καμαρώνουμε και εκφράζουμε εθνική υπερηφάνεια γι’ αυτόν;
Επιμένω στο ερώτημά μου. Αγαπάμε την Ελλάδα; Και τι σημαίνει εν τοις πράγμασι η (μάλλον) θετική απάντησή μας; Και μάλιστα το ερώτημα αν «αγαπάμε την Ελλάδα» ερμηνεύεται σε κάθε περίπτωση – με βάση την εμπειρία της κρίσης και της πανδημίας – ως ερώτημα «αν αγαπάμε τη ζωή μας, αν αγαπάμε το μέλλον μας»!
*Ο Νίκος Τσούλιας είναι πρώην πρόεδρος της ΟΛΜΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου