Λήγουν οι κλαδικές συμβάσεις εργασίας για 600.000 μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα

Προάγγελος περαιτέρω μειώσεων των αποδοχών από τη μετάβαση στις ατομικές

Της Χριστινας Κοψινη

Στο καθεστώς των ατομικών συμβάσεων εργασίας και χωρίς να ενσωματώνονται όροι παλαιότερων κλαδικών συμφωνιών εισέρχεται το μεγαλύτερο κομμάτι των απασχολουμένων στον ιδιωτικό τομέα μετά τις 14 Μαΐου εφόσον δεν υπογραφούν νέες συμβάσεις σε επίπεδο επιχειρήσεων ή κλάδων.Καθώς λιγότερες από 10 είναι οι κλαδικές συμβάσεις που θα διατηρήσουν την ισχύ τους μέχρι και τα μέσα του 2014, οι ατομικές συμβάσεις εμφανίζονται ως η αναγκαστική διαδοχή των επιχειρησιακών. Υπενθυμίζεται ότι οι επιχειρησιακές ανήλθαν στον αριθμό ρεκόρ των περίπου 1.000 μέσα στο 2012 μετά και τη θέσπιση υπογραφής συμφωνιών με ενώσεις (3 ή 4) προσώπων και στις μικρού μεγέθους επιχειρήσεις. Σύντομα, όμως, και ενόψει της λήξης των μεγαλύτερων κλαδικών συμβάσεων καθώς και της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, οι επιχειρήσεις αποδεσμεύονται πλήρως να προχωρήσουν σε ατομικές συμφωνίες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η μεγαλύτερη εξατομίκευση των εργασιακών σχέσεων αναδεικνύεται στο νέο στοιχείο που θα δεσπόσει το 2013. Η λειτουργία αυτής της αλλαγής στο απεργιακό δίκαιο θα επιφέρει ακόμη πιο μεγάλες αλλαγές και απομάκρυνση από τα συνδικάτα (εργατικά και εργοδοτικά) και από αυτήν την κυοφορούμενη αλλαγή επιστροφής στην ανταπεργία (λοκ άουτ). Κοινό χαρακτηριστικό αυτής της μετάβασης στις ατομικές συμβάσεις για το μεγαλύτερο ποσοστό των μισθωτών (600.000 κατ’ εκτίμηση) που καλύπτονται μέχρι τις 14 Φεβρουαρίου από τους όρους των υπό κατάργηση κλαδικών συμβάσεων εργασίας ενδέχεται να είναι η περαιτέρω μείωση των μισθών. Αυτή μπορεί να γίνει από δύο δρόμους: Πρώτος, από την κατάργηση, μετά τον Απρίλιο, του επιδόματος γάμου (αν και ήδη έχει καταργηθεί σε μεγάλο εύρος του ιδιωτικού τομέα). Οι μισθωτοί θα δουν τον μισθό τους να μειώνεται κατά 10%. Δεύτερος δρόμος μείωσης είναι η κατάργηση ακόμη κι αυτών των «παγωμένων» ωριμάνσεων οι οποίες έχουν προσθέσει ένα 10% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και μέχρι 3 το πολύ. Σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο, οι ωριμάνσεις διασώθηκαν αλλά παγωμένες (έως ότου η ανεργία μειωθεί στο 10%). Ωστόσο στην τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου γίνεται σαφής μνεία στην αναγκαιότητα να αναθεωρηθεί το καθεστώς των ωριμάνσεων εντός του 2014. Ως εκ τούτου δεν αποκλείεται είτε να καταργηθούν είτε να μειωθούν στο ήμισυ, δηλαδή στο 5%. Το ερώτημα που τίθεται μετά και τις νέες ανατροπές είναι εάν οι μειώσεις αυτές θα οδηγήσουν ακόμη χαμηλότερα και τον κατώτατο μισθό που σήμερα είναι στα 586 ευρώ. Αυτό θα εξαρτηθεί από τρεις παράγοντες: Πρώτον, από τη νέα νομοθετική ρύθμιση με την οποία, από την 1η Απριλίου θα καθορίζεται διοικητικά -και όχι με συλλογικές διαπραγματεύσεις- το νέο μισθολογικό κατώφλι. Δεύτερον, από το ποιες θα είναι οι θεσμικές, οικονομικού περιεχομένου, διατάξεις της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας που θα διατηρηθούν στο νέο σύστημα κατώτατου μισθού και Τρίτον, από τη δυνατότητα να συμφωνήσουν οι 4 εργοδοτικές οργανώσεις με τη ΓΣΕΕ σε επιπλέον αυξήσεις (κάτι μάλλον απίθανο). Πάντως σε αυτές τις μεταβατικές συνθήκες είναι η πρώτη φορά που το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) δεν είναι σε θέση να εκδώσει στοιχεία για τις αλλαγές στην αγορά εργασίας και τον χάρτη των συμβάσεων. Βασική αιτία φαίνεται να αποτελεί η μεγάλη μείωση (πάνω από 40 σε σύνολο 75) διοικητικών υπαλλήλων καθώς και η εν γένει αναστάτωση που έχει επέλθει με αφορμή το σχέδιο για κατάργηση δομών στην περιφέρεια.