Γαλλία-Γερμανία: αναβίωση του Ευρωπαϊκού οράματος ή όχι;

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ*

Μετά τις Γαλλικές εκλογές μεθοδικά και θεσμικά υπάρχει εργασία διαμόρφωσης του πλαισίου συνεργασίας με την Γερμανία για τα επόμενα χρόνια. Εδώ περνούν  φευγαλέα αφού  πριν ακόμη πάρουμε την "ανάσα της δόσης με δόσεις" βυθιστήκαμε στην άρρωστη, διχαστική και παρακμιακή εσωστρέφεια. Ο Helmut Kohl, που έφυγε πριν λίγο, απέδειξε ότι χωρίς  τον Φ. Μιτεράν, η Γερμανική επανένωση δεν θα ήταν τόσο εύκολη και πετυχημένη. Παράλληλα φρόντισαν από κοινού την πρόοδο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από τότε η "κοινή" πολιτική των δύο χωρών είχε και "μεγάλα διαλείμματα" αδιαφορίας για την Ευρώπη αφού ευθυγραμμίζονταν περισσότερο με εθνικά συμφέροντα και εκ των πραγμάτων αυτό ήταν επιζήμιο για την ΕΕ. 

Και βέβαια

τώρα τα κοινά ανακοινωθέντα τονίζουν το ενδιαφέρον για προβλήματα της Ευρώπης. Ωστόσο από την διακυβέρνηση της Ευρωζώνης μέχρι το μεταναστευτικό, την ασφάλεια και την άμυνα ή πολύ περισσότερο σε ότι αφορά την σύγκλιση και την αναστροφή από μια πορεία αποκλίνουσας και άνισης ΕΕ, δεν υπάρχει έμπρακτα και άμεσα νέα κινητήρια πρωτοβουλία προς το παρόν. Βέβαια αυτή πρέπει να εκδηλωθεί θεσμικά στα όργανα της ΕΕ και ας ελπίσουμε να έχει συμφωνηθεί και να προετοιμάζεται, δεδομένου ότι για την Γαλλία η υποστήριξη των συμφερόντων της σε μεγάλο βαθμό ταυτίζεται με ένα μέλλον ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και δημιουργίας. Το ίδιο μπορεί να ισχυριστεί κανείς και μεσο-μακραπρόθεσμα και για την Γερμανία. Επομένως οι ασκήσεις επί χάρτου για Ευρώπη ταχυτήτων, σκληρού πυρήνα και άλλες υποθέσεις εργασίας στην λογική "άσε τα πράγματα να πάνε, άσε να δούμε...και ας είναι ανοιχτά τα σενάρια" ήδη καταγράφηκε ως  λάθος στην αντιμετώπιση της κρίσης αφού η πολιτική "να κερδίσουμε χρόνο" μάλλον έδωσε χώρο και χρόνο στην κρίση. Η παρουσία της οποίας δεν τελειώνει ακόμη και με "καθαρή έξοδο" της Ελλάδος το 18 από το πρόγραμμα -που προδιαγράφτηκε ήδη η μεσοπρόθεσμη διάρκεια έως το 22 , όπως και η επιτροπεία- ενώ η "καμπή" στο Κυπριακό μπορεί να περιπλέξει το ήδη επιβαρυμένο γεωπολιτικό πεδίο σε "αχαρτογράφητα" νερά. 

Με πραγματικό τοπίο: την συνολικότερη κρίση -που πλήττει την Ευρωπαϊκή οικονομία- η σταθερότητα σε μια παγκόσμια οικονομία με πολλές πλευρές αστάθειας και πεδία αναταραχής κάθε άλλο παρά σε εύκολες εξελίξεις  παραπέμπουν. Η Ευρώπη δεν έχει περιθώρια συνέχισης στα ίδια,  με ληξιπρόθεσμες αλλαγές που εκκρεμούν τουλάχιστον από το 2012 όταν πέρασε ολόκληρος ο "ελέφαντας της κρίσης" την πόρτα της. Από την οπτική αυτή είναι ενδιαφέρουσα η νέα Γάλλο-Γερμανική επαναπροσέγγιση και χρήσιμη αν εδράζεται σε νέα βάση συνεργασίας για την ολοκλήρωση της Ευρώπης και την αναβίωση του κοινού οράματος και την αναθέρμανση των προσδοκιών των λαών. Με υπαρκτά μεγάλα, πολύπλευρα, σοβαρά και πολύπλοκα ανοιχτά ζητήματα  είναι αντίστοιχα μεγάλο και σύνθετο το στοίχημα για Μακρόν και Μέρκελ για τον ορισμό μιας αποδεκτής διαδρομής.

Ιδιαίτερα για τον Μακρόν  το ζητούμενο δεν είναι μόνο η "ανανέωση της διαχειριστικής πρακτικής". Ο Γάλλος Πρόεδρος ίσως είναι ο μόνος στην παρούσα περίοδο που μπορεί να αποκαταστήσει τα αυτονόητα όπως: ότι η Γερμανία είναι μικρότερη από την Ευρώπη, σημαντική και ισχυρή χώρα, όμως, μέρος της Ευρώπης και όχι η άτυπη, μυστική και ουσιαστική πρωτεύουσά της.

Ο επανασχεδιασμός της ΕΕ, με πρώτο βήμα αυτό της Ευρωζώνης, είναι επιβεβλημένος και απαιτεί -πέρα από τους "πολιτικούς έρωτες" του ισχυρού δίδυμου- δημοκρατική και κοινωνική εμβάθυνση γιατί εδώ κρίνεται, κυρίως για την Γαλλία και τον Μακρόν η επιτυχία, δηλ στην πρόκληση των θετικών υπερβάσεων για να προχωρήσουμε στην Ευρώπη του μέλλοντος, με αμοιβαίους συμβιβασμούς, σεβασμό, ικανότητα νέας λειτουργίας και διορατικότητα. Κάτι που ξεπερνά τις Γάλλο - Γερμανικές σχέσεις και τις στενές σκοπιμότητες και όσο πιο σωστά αυτό ολοκληρωθεί από τώρα, εμπεδωθεί και εκφραστεί το νωρίτερο ή το αργότερο μετά τις γερμανικές εκλογές τόσο πιο καλά και καλοδεχούμενη για την όλη Ευρώπη!

*Ο Σπύρος Παπασπύρος είναι πρώην Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ