ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ*
Από
την ρήση του Αριστοτέλη: "ουδέν άτακτον των φύσει"-τίποτα απ’ όσα είναι
δοσμένα από τη φύση δεν είναι χωρίς τάξη- στον Τράμπ και την παγκόσμια
ανισορροπία σε βάρος του μέλλοντος της ανθρωπότητας.
Ένα πολυδιάστατο θέμα που
θεωρούμε ότι είναι μακριά από εμάς. Όμως από την βιοποικιλότητα
έως το οικονομία διαμορφώνεται το αυριανό τοπίο ζωής. Ο 20ος αιώνας
χαρακτηρίζεται από τον "ανταγωνισμό" του ανθρώπου με το περιβάλλον αφού
απέκτησε
την δύναμη για την προστασία ή την καταστροφή του. Το φαινόμενο
του θερμοκηπίου, η κλιματική αλλαγή που εξελίσσεται- όχι ως μία γραμμική
ή νοητή ευθεία με μία κατεύθυνση-ο αντίκτυπος της από τις καλλιέργειες,
από τα δάση έως την φτώχεια, την παιδεία,
τον τρόπο ζωής είναι ένα επίμαχο κεφάλαιο -οι επιστήμονες το
προεξοφλούν ως εφιαλτικό- αν δεν δούμε και δεν διορθωθούμε με ότι
κάνουμε εδώ και πενήντα χρόνια.
Η βιομηχανική ανάπτυξη ανεξάρτητα από την άγνοια, τα συμφέροντα ή την υποτίμηση των
επιπτώσεων, έχει το μερίδιό της στην διατάραξη της οικολογικής
ισορροπίας. Η αλματώδης αύξηση του πληθυσμού, της αστυφιλίας, η άνοδος
της στάθμης των υδάτων, η ποιότητα του αέρα, η κατανάλωση
δυσθεώρητου μεγέθους ενέργειας οι μεταβολές στον υδροφόρο κύκλο,
δείχνουν ένα πλανήτη σε "εξάντληση". Η λειψυδρία, η μείωση των
καλλιεργήσιμων εκτάσεων, των τροφίμων, των αλιευμάτων, είναι έντονα. Η
μέση άνοδος στην παγκόσμια θερμοκρασία -της τάξεως
των 2,6 βαθμών Κελσίου ως το 2040- φέρνει φαινόμενα που η αλληλεπίδρασή
τους μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις, μετανάστευση για πρόσβαση σε
αγαθά και το προοίμιο ήδη το βιώνουμε. Μπορεί οι συμφωνίες για
την μείωση των εκπομπών αερίων να υπογράφονται, ίσως να μην επαρκούν και
οι αμφισβητήσεις να απειλούν την άμυνα της ανθρωπότητας, η εφαρμογή
όμως αποτελεί βήμα προόδου. Μπορεί ο Τράμπ να
έλεγε προεκλογικά για "κινέζικο κόλπο αποδυνάμωσης της αμερικάνικης
οικονομίας" ή να δηλώνει αποχώρηση από την συμφωνία του Παρισιού ωστόσο
μετά την
κατακραυγή αναζητεί πιο μετριοπαθή στάση.
Η "συσπείρωση" των κρίσιμων
πόλων: Κίνας, ΕΕ κα, αυξάνουν την ευαισθητοποίηση, αποτελούν
ευκαιρία για αποφασιστική κινητοποίηση. Η ανάδυση μιας νέας κυκλικής -
οικολογικής οικονομίας: από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αντί συμβατικά με
καύσιμα δηλ. μια νέα επανάσταση στην αυτοκινητοβιομηχανία
και τις μεταφορές, την αναβάθμιση της
φροντίδας των δασών που παρέχουν ζωτικές υπηρεσίες: καθαρό αέρα, καθαρό
νερό, φυσικούς μηχανισμούς αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα έως
την ανακύκλωση, την διαχείριση των αποβλήτων, των απορριμμάτων και την
καθαρή ενέργεια, τις ανανεώσιμες πηγές, ο ολικός
ανασχεδιασμός είναι προ των πυλών του κόσμου. Η έρευνα, οι επενδύσεις, η
καινοτομία, τα επιχειρηματικά μοντέλα και πλάνα, οι μηχανισμοί
χρηματοδότησης αλλάζουν και σχεδιάζουν την μετάβαση σε μια νέα εποχή
οργάνωσης της παραγωγής τροφίμων, προϊόντων, της αλυσίδας
εφοδιασμού, επάρκειας και κατανάλωσης των σύγχρονων κοινωνιών. Η χώρα
μας διαθέτει όχι μόνο φυσικά πλεονεκτήματα αλλά και δυναμικό στους
τομείς αυτούς. Το ζήτημα είναι οι δημόσιες πολιτικές, η ανακατεύθυνση
και αποδοτικότητα. Οι δυνατότητες υπάρχουν αλλά απαιτούν
σκέψη, δράση, πολιτική βούληση πέρα από μνημονιακούς εγκλωβισμούς στην
παραγωγή πολιτικών, σχεδίων και στόχων.
Το διακύβευμα είναι
να τα καταφέρουμε πριν
το 2025 γιατί οι νέοι πόροι της χώρας σε ενέργεια, κοιτάσματα κλπ
κινδυνεύουν να παραχωρηθούν ολοσχερώς για το χρέος δηλ να αφελληνιστεί
πλήρως η εκμετάλλευσή τους -που αν δεν είναι η
μόνη ταμπακιέρα των μεθοδεύσεων για πολυετές μνημόνιο- είναι κύρια
επιδίωξη των ισχυρών παικτών των δανειστών.
*Ο Σπύρος Παπασπύρος είναι πρώην Πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ
