Γυναίκες που γίναν ένα με τη γη

 

 

Γυναίκες που γίναν ένα με τη γη

Σάββατο 16 Μαΐου, ώρα 8:30
Είσοδος ελεύθερη
Πολιτιστικός Πολυχώρος "Δημ. Χατζής"
Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης
Θοδωρής Παπαδουλάκης
Γιάννης Κρητικός
Γυναίκες που γίναν ένα με τη γη
Από το βιβλίο της Γεωργίας Σκοπούλη
"Αυτές που γίναν ένα με τη γη"
Θεατρική προσαρμογή κειμένων, ερμηνεία: Μ. Βλαχάκη
Διασκευή δημοτικών τραγουδιών: Λ. Μαριδάκης
Φωνές: Λ. Μαριδάκης, Δ. Μπότικ
Φωτογραφίες εποχής: Φωτ. Αρχείο Μουσείου Μπενάκη

Γυναίκες βασανισμένες από τα στοιχεία της φύσης, τη φτώχια, τον πόλεμο, την ξενιτιά και τη σκληρότητα των αντρών, σαν να βγήκαν από αρχαίες τραγωδίες, έσερναν το χορό ξυπόλυτες, με τα πόδια σημαδεμένα από τα κακοτράχαλα βουνά της Ηπείρου.

Για την παράσταση σημειώνει μεταξύ άλλων η Μαρινέλλα Βλαχάκη :

«Τελείωσα το βιβλίο Γεωργίας Σκοπούλη   "Αυτές που γίναν ένα με τη γη" γρήγορα, αλλά μου ήταν αδύνατον να το εγκαταλείψω στη βιβλιοθήκη.

Αισθάνθηκα ακαταμάχητη την ανάγκη να μεταφέρω, κατά το δυνατόν, κι εγώ με τη σειρά μου τη φωνή τους στη σκηνή. Άφησα μισοτελειωμένο το έργο που έγραφα και άλλαξα προσανατολισμό. Μίλησα με τη συγγραφέα, την οποία ευγνωμονώ που με εμπιστεύτηκε, και άρχισα να δουλεύω. Προετοιμάζοντας την παράσταση αυξανόταν η συγκίνησή μου από την επαφή με τη δική τους αλήθεια. Επέλεξα χαρακτηριστικά αποσπάσματα από αφηγήσεις που αφορούν κυρίως τη δεκαετία του 1940.

Συχνά έρχονταν στο νου μου ανάλογες ιστορίες των μανάδων και των γιαγιάδων μας… Η μνήμη είναι οι ρίζες που συγκρατούν τα χώματα να μην τα παρασέρνουν οι κακοκαιριές! Κι ακόμα, όπως λέει και η συγγραφέας, «αν η τέχνη είναι πηγή συγκίνησης και γνώσης, ετούτες οι γυναίκες αγγίζουν τα ψηλότερα».

Στην προσπάθειά μου να πλησιάσω όσο γίνεται περισσότερο την αλήθεια αυτών των γυναικών και παράλληλα να πετύχω ένα υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα, ζήτησα τη συνεργασία του σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη. Με τη δημιουργία του βίντεο που ετοίμασε με το νέο σκηνοθέτη Γιάννη Κρητικό φτάσαμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα».
Η παράσταση διαρκεί μία ώρα και σε όλη τη διάρκεια υπάρχει παράλληλη προβολή .

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ:  6974739122 (Ματθαίος Φραντζεσκάκης)
Παραγωγή : Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης

Facebook event
https://www.facebook.com/events/342286355979186/

«…Ευτυχώς που υπάρχουν κάποιοι ταμένοι που κάθε φορά μας αιφνιδιάζουν, μας   βγάζουν από τη χωματερή της καθημερινότητας και την εικονική πραγματικότητα, μας αφυπνίζουν και μας παρηγορούν. Με έργα απροσδόκητα που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα και θεμέλια βίου.Η κυρία Σκοπούλη με το μαγνητόφωνο στο χέρι περιόδευσε σε χωριά αποκομμένα από τον κόσμο, έρημα πια τα περισσότερα και κατέγραψε καημούς, χαρές, περιπέτειες βίου, πίκρες, ανταρσίες, μεταναστεύσεις, πείνα, δίψα, ορφάνια, χωρισμούς, βία ενδοοικογενειακή, απαγωγές, μικροπρέπειες, ανανδρείες, προδοσίες, αυτοθυσίες των απλών γυναικών μιας κακοτράχαλης αλλά τραγικής ελληνικής γης…»
Κώστας Γεωργουσόπουλος
Για το βιβλίο της Γεωργίας Σκοπούλη   "Αυτές που γίναν ένα με τη γη" / «ΤΑ ΝΕΑ»

Για την Παράσταση Έγραψαν
«…Η παράσταση «Γυναίκες που ’γιναν ένα με τη γη», ακριβώς αυτό κάνει, την πιο καίρια στιγμή, προσφέρει μαθητεία ήθους, παρά καταγραφή του, μας βάζει σε διάλογο με τη γενιά των γονιών μας, σε μια ευθεία παραβολή συνθηκών ζωής και ήθους αντιμετώπισης τους. Γεννά ενδιαφέρουσες σκέψεις, αυτοκριτικής ελπίζω…»
Κατάκης Βαγγέλης, εκπαιδευτικός / «Χανιώτικα Νέα»

Για τη θεατρική παράσταση « Γυναίκες που γίναν ένα με τη γη» αποτέλεσε την αφορμή και το θεμέλιο το βιβλίο της Γεωργίας Σκοπούλη « Αυτές που γίναν ένα με τη γη», μια καταγραφή εξήντα οκτώ λαϊκών αυτοβιογραφιών γυναικών από την Ήπειρο.
Το θεατρικό μονόλογο της Μαρινέλλας Βλαχάκη ολοκλήρωσαν α) οι φωτογραφίες του Κώστα Μπαλάφα, «μνήμη τυπωμένη στο χαρτί», που αναπαράστησαν το σκληρό ηπειρώτικο τοπίο, χιονισμένα βουνά, δάση, ποτάμια, ουρανός, κατσίκια και πρόβατα και συμπλήρωσαν τα πρόσωπα των γυναικών. Τα χρώματα των φωτογραφιών μαύρο, άσπρο, γκρίζο έδεσαν με την καταχνιά των βουνών και απόδωσαν τον φόβο, την αγωνία, την υπομονή, την αβεβαιότητα αλλά και την ελπίδα και την επιμονή των προσώπων, β) τα ηπειρώτικα τραγούδια (ο Μενούσης, Γιάννη μου το μαντήλι σου κ.ά.) που επέλεξε και διασκεύασε ο Λεωνίδας Μαριδάκης και απόδωσε ο ίδιος και η Δανάη Μπότικ , συγκίνησαν και έδεσαν με τη λιτότητα του ορεινού τοπίου και γ) οι κινηματογραφημένες αφηγήσεις στον πρόλογο και στον επίλογο της παράστασης που συνέβαλαν στην ανάδειξη της ποικιλίας των θεατρικών σημασιολογικών κωδίκων. Η κινηματογραφική τέχνη του   Θοδωρή Παπαδουλάκη μεταφέροντας πρόσωπα και τοπίο στην οθόνη φώτισε τη σύζευξη των προσώπων με τον τόπο τους και υπογράμμισε τη συναισθηματική απόχρωση…»
Καλλιόπη Κωτσάκη,Φιλόλογος  / «Ρεθυμνιώτικα Νέα»

«…Τέλος, τα γεγονότα της ζωής έτσι όπως μέσα από την τέχνη του θεάτρου αποτυπώνονται στις διαδοχικές φωνές των γυναικών κυρίως θα δείξουν (και θα διδάξουν;) την απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στη μιζέρια και την αξιοπρέπεια. Οι όρθιες, καταβασανισμένες, αμόρφωτες γυναίκες φροντίζουν αγγόγυστα τους πάντες γύρω τους και μαζί τις πληγές μιας ρημαγμένης χώρας…"
Mαρίνας Αρετάκη, εκπαιδευτικός / «Χανιώτικα Νέα»

 

«…Τις είδαμε όλες αυτές τις τραχιές λεβέντισσες της Ηπειρώτικης γης, τις ακούσαμε να λένε τις ιστορίες της δύσκολης ζωής τους μέσα από τη φωνή και την παρουσία της καταπληκτικής μας Μαρινέλλας Βλαχάκη, που τις ενσάρκωσε μία προς μία, εφτά στο σύνολο, εκεί μπροστά μας, με τον λιτό τρόπο που τους άρμοζε, με το ίδιο ύφος που θα είχαν κι εκείνες όταν μολογούσαν – στη συγγραφέα Γ. Σκοπούλη – της ζωής τους τα καθέκαστα… Η Μαρινέλλα έγινε ένα με τις γυναίκες αυτές, τις «Γυναίκες που έγιναν ένα με τη γη», όπως ήταν ο τίτλος του βιβλίου με τις συνεντεύξεις τους… Γυναίκες που έζησαν στις δεκαετίες του 1940-1950, λίγο πριν λίγο μετά, αλλά όχι τόσο μακριά από το σήμερα. Μανάδες με πολλά παιδιά, που μέσα σε αντίξοες συνθήκες προσπαθούσαν να τα μάθουν πέντε γράμματα, να τα βοηθήσουν να επιβιώσουν όπως – όπως…»
Θεοδοσία Κατριτζιδάκη   / «Χανιώτικα Νέα»

 

«…Η παράσταση έχει μία πρωτοτυπία, είναι συγχρόνως κινηματογραφική και θεατρική. Ο σκηνοθέτης Θοδωρής Παπαδουλάκης κινηματογράφησε το φυσικό σκηνικό της παράστασης, τα βουνά της Ηπείρου, προβάλλοντάς τα στην επί σκηνής οθόνη. Τοπίο σκληρό, σχεδόν αφιλόξενο, άγονο. Μόνο γίδια και πρόβατα μπορούν να βοσκήσουν εκεί, ακούμε τα κουδούνια τους, ακούμε τους σκύλους που τα φυλάνε, ακούμε το φυσικό ήχο του βουνού και των νερών. Καθώς το πλάνο γίνεται πιο κοντινό  ακούγεται καθαρά ρυθμικός ήχος από πέτρα. Σταδιακά ο φακός αποκαλύπτει μια ηλικιωμένη Ηπειρώτισσα που σπάει καρύδια πάνω σ’ ένα βράχο. Σε λίγο αρχίζει να μιλά για τη ζωή της.
Καθαρά μινιμαλιστική είναι και η σκηνογραφία συνάδοντας με τη φτώχεια της ζωής που αφηγούνται τα πρόσωπα. Στη σκηνή υπάρχει μόνο ένα κάθισμα, ένα τραπεζάκι κι η σκευή της ηρωίδας (το πλεκτό της, το λαγήνι της, ένα μαγειρικό σκεύος). Δεν νιώθεις να λείπει τίποτε…»
Αγγελική Καραθανάση, Φιλόλογος  / «Χανιώτικα Νέα»

«…Η Μαρινέλα Βλαχάκη μετέφερε τον λόγο αυτών των γυναικών με ευλάβεια και  σεβασμό. Ο Θεόδωρος Παπαδουλάκης αποκάλυπτε αργά με τον φακό του τα κακοτράχαλα πρόσωπα αυτών των γυναικών, τα συγκλονιστικά βλέμματά τους μέσα από τις φωτογραφίες της εποχής από το Αρχείο Μπενάκη και ο Λεωνίδας Μαριδάκης και η Δανάη Μπότικ μας μετέφεραν τους ήχους γνωστών ηπειρώτικων τραγουδιών που τραγουδούσαν αυτές οι γυναίκες για να παίρνουν δύναμη και να αντέχουν τις δυσκολίες. Αυτός ο συνδυασμός τεχνών, μαζί με την ψυχή που καταθέτει σε κάθε δουλειά της η Μαρινέλα Βλαχάκη, έκανε τη θεατρική παράσταση επιτυχημένη…»
Θεοδώρα Παυλίδου, φιλόλογος  / « Φιλελεύθερος Κύπρου»

 

«…• Μέθεξη – συγκίνηση – συμπόρευση – κάθαρση: πώς αλλιώς, όταν σηκώνεσαι στο σανίδι με ραχοκοκκαλιά τον εξαίσιο λαϊκό λόγο και δη αυτόν της προφορικής γυναικείας αφήγησης! Θέαση και θεατρική έκφραση δέθηκαν αγαστά σε μια κατάθεση σύγχρονου θεάτρου!
• Αληθινή οδοιπορία μνήμης! Που τόσο μα τόσο (και) σήμερα τη χρειαζόμαστε!
• Και τι δε λένε αυτές οι γυναίκες! Τόσα όσα τις σημάδεψαν και τις έκαναν ένα με τη σκληρή τους γη! Και πώς τα λένε! Μ’ έναν λαγαρό, ολοζώντανο, χειμαρρώδη λόγο -τίποτε μεμψίμοιρο, μίζερο ή ενοχικό- κάποιες στιγμές με τόσο χιούμορ, που μας «λύνουν» από το βάρος τους, αφηγηματικό και παραστασιακό.
• Η Μαρινέλλα Βλαχάκη στήριξε επάξια μορφή και λόγο: Οι θεατρικές αφηγηματικές της δυνατότητες εμπεριέχουν πλέον σκευή και πείρα, που αβίαστα συνομιλούν με την πλατεία.
• Μένω διάπυρος ευχέτης η παράσταση αυτή να μακροημερεύσει! Και πρέπει -για να τη δουν όλοι- προ πάντων οι νέοι και οι μαθητές μας.
• Για άλλη μία φορά: τόκος εν καλώ!...»
Αντώνης Περαντωνάκης, εκπαιδευτικός – σκηνοθέτης  / «Πατρίς Ηρακλείου»

Διοργάνωση: Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών