Κυριακές στο Πανί

Κύκλος: Μοντέρνοι καιροί
Ώρα έναρξης: 8:30 μ.μ.

Πολιτιστικός Πολυχώρος Παλιά Σφαγεία
Είσοδος Ελεύθερη

 

Κυριακή 11 Νοεμβρίου, Μοντέρνοι Καιροί (Modern Times), Τσάρλι Τσάπλιν, ΗΠΑ, 1936, 87 λεπτά.
«Είμαστε παιδιά χωρίς ευθύνη σε έναν κόσμο αυτομάτων, που έχουν βαρύνει κάτω από το βάρος του καθήκοντος». Με αυτή τη φράση, ο ίδιος ο Τσάρλι Τσάπλιν περιγράφει τη ζωή του θρυλικού alter ego του, του μικρού αλήτη, που γνωρίζει και ερωτεύεται μια επίσης μικρή αλήτισσα, με φόντο τους μοντέρνους καιρούς που ήρθαν μαζί με μια βιομηχανική κοινωνία που ακολουθεί την εποχή της μεγάλης ύφεσης, και οδηγεί στη μαζοποίηση, τον κονφορμισμό αλλά και την ανεργία λόγω του αυξανόμενου αυτοματισμού. Μετά την διπλά αποτυχημένη σταδιοδρομία του ως βιομηχανικού εργάτη, σε ένα περιβάλλον απάνθρωπης μονοτονίας και αποβλάκωσης που παράγει ανορθολογισμό, ο μικρός αλήτης δεν μπορεί να στεριώσει σε κανένα επαγγελματικά οργανωμένο περιβάλλον, και ο παρορμητισμός και ο πηγαίος αναρχισμός του προκαλούν πάντα μπελάδες με την αστυνομία. Όταν καταλήξει στο καμαρίνι του music hall μαζί με τη σύντροφό του, εκεί θα βρει το πραγματικό του σπίτι, και θα κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα, θα τραγουδήσει σε μια γλώσσα ακαταλαβίστικη και γνώριμη μαζί, το γνωστό τραγούδι «Γυρεύω την Τιτίνα» με στίχους καμωμένους από όλες τις γλώσσες του κόσμου, φτιάχνοντας μια παγκόσμια γλώσσα, τη γλώσσα της παντομίμας, τη γλώσσα του κινηματογράφου.
Ο Τσάπλιν τραγουδά αλαμπουρνέζικα πεπεισμένος ότι θα γίνει κατανοητός: Αν μιλήσει, θα γίνει ένας ακόμα κωμικός. 9 χρόνια κράτησε η αντίστασή του στον ομιλούντα κινηματογράφο, που ήταν άλλο ένα επίτευγμα της βιομηχανικής εποχής που τόσο περιγελούσε. Ακούμε λοιπόν για πρώτη φορά τη φωνή του Chaplin, και αυτό θα είναι το τέλος της περσόνας του μικρού αλήτη, ο οποίος είναι το μαύρο πρόβατο που μόλις διακρίνεται μέσα στο κοπάδι των λευκών προβάτων που βγαίνει από το μαντρί στο πρώτο πλάνο της ταινίας.
Σε όλες του τις ταινίες, ο μικρός αλήτης αποτελούσε ένα δραματουργικό παράδοξο: Ήταν ένας χαρακτήρας που δεν έχει ανοδική πορεία, δεν αποκηρύσσει τη ζωή του δρόμου, παραμένει ένας αλήτης σε πείσμα όλου του κόσμου. Αυτή η θριαμβευτική αποδοχή της φτώχειας, των ελαττωμάτων και των πρωταρχικών μας αναγκών, δημιουργεί αυτό το αίσθημα ευφορίας στους θεατές των ταινιών του. Οι «Μοντέρνοι Καιροί» σηματοδοτούν το τέλος μιας εποχής ενός καλλιτέχνη που έκανε (μαζί με άλλους βέβαια) μια αρχέγονη καλλιτεχνική έκφραση, την παντομίμα και το θέατρο του δρόμου, ολοκληρωμένο σινεμά με σκηνές και χαρακτήρες.