Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2012

Και φτωχοί και με ληγμένα τρόφιμα


Της Βαρβάρας Αγγέλη 
Τη στιγμή που εκατομμύρια Έλληνες ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας, οι όποιες δράσεις υπέρ των καταναλωτών –με τη βελτίωση των αγαθών και τη μείωση των τιμών να είναι αδιαπραγμάτευτες αξίες- αποκτούν βαθύτατα πολιτικά χαρακτηριστικά, ακόμα και όταν αυτά δεν αναγνωρίζονται ή δεν υπερτονίζονται από τους διάφορους φορείς.

Το ίδιο συμβαίνει αυτή τη στιγμή και με την προωθούμενη από το υπουργείο Ανάπτυξης αγορανομική διάταξη που θα επιτρέπει την πώληση προϊόντων πέραν της ημερομηνίας «ανάλωσης κατά προτίμηση πριν από…» σε χαμηλότερη τιμή, μια διάταξη που έρχεται να αποτελέσει το κερασάκι σε μια… τούρτα πανάκριβη και η οποία έχει προκαλέσει μια σειρά αντιδράσεων από τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) και τις καταναλωτικές οργανώσεις. Οι καταναλωτές από την πλευρά τους, είναι γενικά σαστισμένοι και οργισμένοι από τα μέτρα που γίνονται, όπως λέγεται, για το καλό τους, ενώ το αίσθημα ότι μετατρέπονται για μια ακόμη φορά πειραματόζωα, είναι έντονο.
Το υπουργείο Ανάπτυξης δικαιολογεί από την πλευρά του την είσοδο ληγμένων προϊόντων στην αγορά με το επιχείρημα ότι το μέτρο αυτό θα ανακουφίσει τον οικογενειακό προϋπολογισμό και ότι θα προκαλέσει μείωση των τιμών στα (κανονικά) τρόφιμα. Η άποψη δηλαδή της κυβέρνησης είναι ότι για να πέσουν οι τιμές των προϊόντων, θα πρέπει να κυκλοφορήσουν στην αγορά ληγμένα τρόφιμα, ή αλλιώς τρόφιμα περασμένης διατηρησιμότητας! Μια λύση στο αδιέξοδο αυτό φαίνεται να δίνει ο ΕΦΕΤ, μετά τη σύσκεψη που είχε χτες με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του κλάδου των τροφίμων και τις καταναλωτικές οργανώσεις. Από τη σύσκεψη αυτή προκρίθηκε η πρόταση της διάθεσης των συγκεκριμένων τροφίμων, των μη ευπαθών, σε σημαντικά χαμηλότερη τιμή όχι μετά την παρέλευση της ημερομηνίας ανάλωσης, αλλά λίγο πριν αυτή λήξει. Με την πρόταση αυτή, η οποία θα κατατεθεί στους αρμόδιους υπουργούς και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμφώνησαν τα μεγάλα σούπερ μάρκετ της χώρας ενώ θετικές ήταν και οι βιομηχανίες τροφίμων.
Η πρόταση του ΕΦΕΤ δεν είναι… θεόσταλτη. Ο ΕΦΕΤ μεταφέρει στην ουσία ό,τι ισχύει σήμερα στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εκτός της Μεγάλης Βρετανίας όπου όντως διατίθενται στην αγορά ληγμένα προϊόντα), όπου τα σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα τροφίμων διαθέτουν φτηνότερα τα προϊόντα που σε δύο ή τρεις μέρες λήγει η ημερομηνία ανάλωσης. Στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, η πρακτική αυτή εφαρμόζεται ήδη κυρίως από γερμανικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Η υιοθέτηση της πρακτικής αυτής κρίνεται σίγουρα πιο έντιμη από αυτήν του υπουργείου Ανάπτυξης και από τον καθηγητή Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ειδικευμένο στην τεχνολογία τροφίμων, Μιχάλη Κοντομηνά. «Είναι όπως στη λαϊκή αγορά. Στο τέλος της ημέρας ξέρεις ότι θα βρεις πιο φτηνά προϊόντα. Μπορεί να μην είναι τέλεια στην εμφάνιση, αλλά ξέρεις ότι είναι φρέσκα» τονίζει στον «Η.Α.» ο κ. Κοντομηνάς. Ο σεβασμός στον καταναλωτή, εξάλλου, είναι και το κλειδί στην όλη υπόθεση.

Τι σημαίνει ληγμένο προϊόν;
Τι ακριβώς σημαίνει όμως ληγμένο προϊόν; Βάσει νόμου, τα τρόφιμα πρέπει να φέρουν την ημερομηνία «ανάλωσης κατά προτίμηση πριν από» ή την ημερομηνία λήξης. Η δεύτερη περίπτωση αφορά προϊόντα ιδιαίτερα ευαίσθητα τα οποία, από μικροβιολογικής άποψης, θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία αν δεν καταναλωθούν εντός μιας ορισμένης περιόδου. Τα περισσότερα προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ φέρουν πάντως την ημερομηνία «ανάλωσης κατά προτίμηση πριν από». Για τέτοιου είδους προϊόντα προωθεί την αγορανομική διάταξη το υπουργείο, εξαιρώντας τα ευπαθή (γιαούρτι, κοτόπουλο, ψάρι κ.λπ.). Το υπουργείο κάνει λόγο δηλαδή για ζυμαρικά, όσπρια, αλεύρι, αλάτι, μέλι κ.λπ. Σύμφωνα με τη διάταξη, ο χρόνος διάθεσης των προϊόντων, δεν μπορεί να υπερβαίνει κατά περίπτωση τη μία εβδομάδα, στην περίπτωση προϊόντων των οποίων η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή ημέρας και μήνα, τον ένα μήνα στην περίπτωση που η ελάχιστη διατηρησιμότητα δηλώνεται με την αναγραφή μήνα και έτους και τους τρεις μήνες στην περίπτωση που η ελάχιστη διατηρησιμότητα, δηλώνεται με την αναγραφή μόνο του έτους.
«Δεν μπορούμε να βάλουμε όλα τα τρόφιμα στο ίδιο καλάθι. Τρόφιμα όπως τα μακαρόνια και τα όσπρια μπορούν να κρατήσουν σημαντικά χρονικά διαστήματα και μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία. Είναι ασφαλή. Η ασφάλεια όμως ενός τροφίμου δεν έχει σχέση με την ποιότητα, η οποία σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, ανάλογα με τις συνθήκες διατήρησης, υποβαθμίζεται» τονίζει ο κ. Κοντομηνάς. Ένα ληγμένο προϊόν, λοιπόν, μπορεί να είναι ασφαλές για κατανάλωση, αλλά δεν υπάρχουν εγγυήσεις για τις οργανοληπτικές του ιδιότητες (π.χ. γεύση, μυρωδιά, οσμή) από τον κατασκευαστή του. Και το ηθικό ζήτημα; Πώς ένας καταναλωτής θα φάει ένα ληγμένο προϊόν; «Το σωστό είναι να ταΐσουμε τον πρωθυπουργό, τους υπουργούς και τους βουλευτές για δύο μήνες αποκλειστικά και μόνο με ληγμένα. Να γίνουν αυτοί τα πειραματόζωα» αναφέρει ο καθηγητής Χημείας, θέτοντας το όλο ζήτημα κυρίως σε ηθική και πολιτική βάση. Υπάρχει όμως και η οικονομική βάση σε επίπεδο πολύ μεγαλύτερο από ένα νοικοκυριό. Αν εφαρμοστεί τελικά η αγορανομική διάταξη, αυτό σημαίνει ότι τα ληγμένα προϊόντα που σήμερα καταστρέφονται, αύριο θα πωλούνται, έστω και με μικρότερη τιμή, στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου