Στο Βερολίνο, τα σχολεία ανοίγουν στα μέσα Αυγούστου. Οι καλοκαιρινές διακοπές ξεκινούν από τις αρχές Ιουλίου.
Έχουν βέβαια και άλλες μεμονωμένες εβδομάδες ξεκούρασης, μέσα στην κανονική σεζόν. Γενικότερα, οι Δυτικοευρωπαίοι έχουν στο νου τους πιο μικρά διαστήματα διακοπών, καλοκαίρι και χειμώνα. Αντίθετα, εμείς σκεφτόμαστε πάντα την «ατελείωτη» καλοκαιρινή ραστώνη.
Όπως και να ΄χει, έτσι είναι τα πράγματα κι απ΄ ό,τι φαίνεται δεν πρόκειται να αλλάξουν. Για να δούμε, όμως, τι κάνουν τα Γερμανάκια την πρώτη μέρα που πάνε σχολείο και τι κάνουν τα δικά μας.
Είναι 09:30 το πρωί, σε ένα σχολείο στο Ντάλεμ, κοντά στον Βοτανικό Κήπο του Βερολίνου. Το κτίριο (αντίστοιχο δικό μας Γυμνάσιο), είναι παλιό και ακόμα δεν έχει τελειώσει η ανακαίνισή του στον προαύλιο χώρo - οι Γερμανοί δεν είναι πάντα τέλειοι. Όλοι οι μαθητές αλλά μόνο οι γονείς της πρώτης τάξης είναι συγκεντρωμένοι στην ώρα τους και περιμένουν να χτυπήσει το κουδούνι. Δεν στέκονται όλοι στην αυλή αλλά περνούν στις τάξεις εκτός από αυτούς, που θέλουν να συμμετάσχουν μαζί με τα πρωτάκια τους, στην πρώτη τελετή γνωριμίας. Αυτοί μπαίνουν στο αμφιθέατρο του σχολείου και καταλαμβάνουν τις θέσεις τους. Σε λίγο, εμφανίζονται ο διευθυντής και οι δύο υπεύθυνες καθηγήτριες της κάθε τάξης. Δεν ξέρω αν είναι τυχαίο αλλά όλες είναι γυναίκες. Βλέπω μόνο αυτούς. Ούτε παπάδες ούτε δημάρχους ούτε άλλους παρατρεχάμενους! Θεσμική εκπροσώπηση των γονέων υπάρχει αλλά δεν βρίσκεται στον χώρο υποδοχής.
Όλη την ώρα στην αίθουσα παίζει χαλαρή μουσική η οποία σταματά για να πάρει τον λόγο πρώτος ο διευθυντής. Είναι ένας τύπος, με σκουλαρίκι αλλά και γραβάτα… που μιλάει κανονικά και χωρίς συνθηματολογία. Γυρνάει πίσω και πατάει στο lap top ένα κουμπί για να ανοίξει η εικόνα στον προβολέα. Εκεί δείχνει ένα πλαίσιο με σχήματα και εικόνες, για το πώς θα εξελιχθεί το project της σχολικής χρονιάς. Μέτρησα πέντε σελίδες και κατόπιν έμαθα ότι είναι ήδη έτοιμο από τον Μάιο, όπως και οι υπεύθυνες θέσεις των καθηγητών. Επίσης είναι έτοιμο το κόστος του εποπτικού υλικού και των βιβλίων, το οποίο θα επωμιστούν οι γονείς (τα σχολικά βιβλία στην «πλούσια» Γερμανία τα αγοράζουν οι μαθητές!)
Στη συνέχεια ανεβαίνουν στην ορχήστρα δεκαπέντε παιδιά που μάλλον είναι η χορωδία του σχολείου. Υπάρχει πιάνο και κιθάρα και τραγουδούν πέντε κομμάτια. Το κλίμα πράγματι, αρχίζει να γίνεται χαρούμενο και συγκινητικό. Τέλος, έρχεται η σειρά της παρουσίασης και η γνωριμία με τις καθηγήτριες του τμήματος. Ένα-ένα τα παιδιά ανεβαίνουν να δώσουν το χέρι σε διευθυντή και δασκάλες και οι υπόλοιποι χειροκροτούν. Κανείς δεν φεύγει από την αίθουσα μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία για όλους! Όταν, μετά αποσυρθούν, για μία ώρα στις τάξεις, οι γονείς πίνουν δωρεάν καφέ ή αναψυκτικό που έχει ετοιμάσει το σχολείο σε μπουφέ, μαζί με τον σύλλογο γονέων.
Φεύγοντας, οι πάντες αισθάνονται ότι απόλαυσαν σεβασμό και φιλική διάθεση από τον χώρο που θα τους δεχτεί, για τα έξι επόμενα χρόνια της ζωής τους.
Στα δικά μας σχολεία, ο αγιασμός θα γίνει στις 11 Σεπτεμβρίου. Τουλάχιστον στα δημόσια σχολεία, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά... Στην αυλή μαζεύονται μαθητές και γονείς «ατάκτως εριμμένοι», αποτελώντας μία μάζα που «βουίζει» και περιμένει να ξεκινήσει ο «εορτασμός». Κάποια στιγμή, εμφανίζεται ο παπάς με τον βασιλικό, ο δήμαρχος και η γυναίκα του με το ταγιεράκι… Από πίσω δειλά-δειλά, κινείται ο διευθυντής και παρατάσσονται οι καθηγητές. Ο διευθυντής παίρνει τον λόγο να πει μια καλημέρα… και προσφωνεί παπά και δήμαρχο καλώντας τον να μιλήσει. Όλοι, ομιλητές και ακροατήριο, βαριούνται φριχτά και συζητούν προκαλώντας φασαρία. Αν ο παπάς δε θελήσει να βγάλει κανένα λογύδριο, όλα τελειώνουν και ανακουφισμένοι φεύγουν για τα σπίτια τους.
Αναρωτιέμαι ποια εικόνα, ποια συναισθήματα, ποιες αρχές και ποιο περιβάλλον πρέπει να επιβραβεύσω. Επειδή είμαι Έλληνας θα πρέπει να δεχτώ ότι η βαρεμάρα, η υποκρισία και η παντελής έλλειψη σεβασμού είναι πιο θετικά στοιχεία από το ενδιαφέρον, την ευθύτητα και την αξιοπρέπεια ενός σχολικού χώρου; Θα πρέπει να αποδεχτώ ως ελεύθερος πολίτης μιας ευρωπαϊκής κοινωνίας, την εκμετάλλευση του σχολείου από τη θρησκευτική και πολιτική εξουσία; Θα πρέπει να συναινέσω στον εξευτελισμό δασκάλων και μαθητών, που από την πρώτη μέρα παραδίνονται στην καπηλεία εξωσχολικών παραγόντων;
Δεν θα υποστηρίξω ποτέ ότι ο γερμανός μαθητής θα γίνει καλύτερος από τον δικό μας. Ξέρω καλά πώς λειτουργεί το δικό μας ταμπεραμέντο και πώς το δικό τους. Όμως, η παιδεία δεν επινοήθηκε για να παράγει καλούς μαθητές αλλά καλούς και συνειδητοποιημένους πολίτες!
O Aνδρέας Ζαμπούκας είναι καθηγητής κλασικής φιλολογίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου